Với kinh nghiệm bao đời trồng nhãn, những năm gần đây người dân thôn Nễ Châu, xã Hồng Nam (TP.Hưng Yên - Hưng Yên) đã chú trọng ứng dụng các tiến bộ kỹ thuật vào thâm canh nhãn. Nhờ đó, thu nhập của người trồng nhãn tăng đáng kể, chất lượng quả cũng được cải thiện, sản lượng tăng gấp đôi.
Như nhiều gia đình khác, trước đây vườn nhãn rộng 1,5 mẫu (1 mẫu Bắc Bộ = 3.600m2) của gia đình anh Trịnh Văn Quỳnh (đội 6) có những thời điểm thu hoạch dồn dập, nhãn chín bán không kịp, phải đem ra Hà Nội tiêu thụ. Nghịch cảnh được mùa, rớt giá kéo dài suốt 8 năm liền, thế nhưng mọi chuyện đã đổi khác khi anh cùng hàng trăm nông dân khác trong xã mạnh dạn áp dụng tiến bộ kỹ thuật để điều chỉnh thời kỳ nhãn phát lộc, lá thành thục đến khi ra hoa, nhờ đó quyết định được thời gian đậu quả cũng như thu hoạch.
Chị Bùi Thị Hằng, vợ anh Quỳnh, dẫn chúng tôi thăm khu vườn của gia đình trải dọc triền đê tả sông Hồng với hơn 200 gốc nhãn sum suê. Ngắt chùm nhãn sáng đẹp, vỏ căng đều, vừa độ được nước, chị Hằng khoe: “Vụ này nhà tôi có 20 gốc nhãn thu quả sớm. Cuối tháng Tư âm lịch cho thu lứa quả đầu tiên. Dự kiến trà nhãn sớm được khoảng 1 tấn quả, tuy tăng gấp 3 lần so với năm ngoái nhưng mới chỉ đáp ứng được 10% nhu cầu khách đặt mua”.
Năm nay, tại nhiều vùng trồng nhãn của Hưng Yên, tỷ lệ nhãn ra hoa, đậu quả kém hơn nhiều so với những năm trước, sản lượng nhãn cũng giảm nhưng riêng người trồng nhãn ở Nễ Châu thì vụ nhãn năm nay sản lượng gấp đôi năm 2009. Ông Trịnh Văn Thinh, Chủ nhiệm HTX nhãn lồng Hồng Nam cho biết: “Người trồng nhãn Hồng Nam nói chung, Nễ Châu nói riêng không chỉ được mùa về sản lượng mà còn được cả giá bán nhờ rải vụ thu hoạch. Chưa năm nào nhãn lại rải vụ dài như năm nay. Nhãn chín sớm có từ cuối tháng 4 âm lịch, sớm hơn những năm trước một tháng, trước cả vải thiều Thanh Hà, trong khi nhãn muộn hiện mới đậu quả được khoảng nửa tháng, dự kiến cuối tháng 9 mới cho thu hoạch”.
Nễ Châu vụ này ước tính thu hoạch 500 tấn nhãn, trong đó có khoảng 25 tấn chín sớm, tăng gấp 3 lần năm 2009. Giá bán cũng ổn định ở mức 50.000 - 55.000 đồng/kg (bán buôn). Dự kiến cuối tháng 6 âm lịch mới kết thúc nhãn chín sớm, giá bán không dưới 45.000 đồng/kg. Để nâng cao hiệu quả kinh tế từ trồng nhãn, một trong những yếu tố không thể thiếu là nông dân đã ứng dụng thành công tiến bộ kỹ thuật vào việc điều chỉnh thời kỳ nhãn ra hoa. Được sự hỗ trợ của Sở Khoa học và Công nghệ, Sở Nông nghiệp và PTNT tỉnh Hưng Yên, không chỉ các giống nhãn ngon, nhãn quý từng bước được phục hồi mà nhà vườn còn được tiếp cận kỹ thuật chăm sóc mới, nhờ đó chất lượng nhãn lồng không ngừng được cải thiện.
Nhờ chế phẩm sinh học
Quyết định nhiều tới sự khác biệt đó là bởi bà con sử dụng các hợp chất sinh học trên cây nhãn. Anh Quỳnh nhớ lại: “Đầu vụ nhãn năm 2008, sau khi tham gia lớp giới thiệu, tập huấn sử dụng hợp chất sinh học ET và Amino - 6DD của Văn phòng đại diện Viện Khoa học công nghệ Việt Nam - Viện Sinh học nhiệt đới tại miền Bắc, tôi cùng một số hộ trong HTX mạnh dạn mua một lọ về phun thử trên 20 cây nhãn 3 tuổi. Khi ấy nhãn đang trong giai đoạn quả non. Theo hướng dẫn, tôi phun 3 lần cho đến khi được thu quả. Ngay vụ đó, cây cho quả bóng đẹp rất tự nhiên, quả to đều, vị ngọt, thơm hơn những cây khác không phun hợp chất này, mà ong mật để dưới gốc cây cũng không phải di chuyển”.
Để có được vườn nhãn ra hoa như ý muốn, ngay sau khi thu hoạch, anh Quỳnh tiến hành dọn cỏ, phát tỉa cành thừa, dưới gốc bón urê và lân Lâm Thao, trên ngọn phun thuốc trừ sâu và hợp chất Amino - 6DD. Việc chăm sóc này theo anh phải được thực hiện càng sớm càng tốt, nhất là khi muốn điều chỉnh nhãn ra hoa sớm.
Anh Bùi Mạnh Tứ, một đầu mối tiêu thụ nhãn ở xã Hồng Nam khẳng định: “Người trồng nhãn ở Hồng Nam đều sử dụng hợp chất sinh học để chăm sóc nhãn, song chất lượng nhãn của gia đình anh Quỳnh vượt trội hơn hẳn về vị ngọt, hương thơm, màu quả sáng hơn. Vì vậy, tôi luôn trả giá nhãn quả của gia đình anh Quỳnh cao hơn 5.000 -10.000 đồng/kg so với các hộ khác”.
Thấy hiệu quả từ việc sử dụng hợp chất sinh học Amino - 6DD mang lại, hàng chục hộ ở thôn Nễ Châu đã sử dụng hợp chất này để chăm sóc nhãn và có kết quả như gia đình các anh Bùi Văn Trung, Trịnh Văn Ngữ... Gặp gỡ các chủ vườn đó, họ đều vui mừng cho biết: “Nếu việc sử dụng hợp chất sinh học Amino - 6DD ổn định như thời gian qua, chúng tôi không còn phải lo việc nhãn có ra hoa hay không. Đặc biệt, chế phẩm này còn giúp cây nhãn tăng khả năng đậu quả, chống rụng quả rất tốt”.