Kỳ tử là một loại quả thường xuất hiện nhiều trong các bài thuốc Đông y. Người ta còn hay dùng kỳ tử để uống trà với nhiều tác dụng tuyệt vời cho sức khỏe. Cùng bài viết tìm hiểu loại cây này và tác dụng của hạt kỳ tử đối với sức khỏe và làm đẹp ít người biết đến.
1. Tìm hiểu về giá trị dinh dưỡng của kỳ tử
Kỳ tử hay còn gọi là kỷ tử, tên khoa học Lycium barbarumL. (Lycium chinense mill) là loại quả chín mọng thường dùng với dạng phơi hay sấy khô vì hàm lượng dinh dưỡng cô đặc ở mức cao. Loại hạt này từ lâu được xem như một vị thuốc quý trong nhiều bài thuốc nổi tiếng.
Theo Đông y, kỳ tử có vị ngọt, tính bình, vào ba kinh Can, Thận và Phế. Tác dụng của hạt kỳ tử tư bổ Can, Thận, dưỡng huyết minh mục và nhuận phế; thường dùng để chữa can thận âm suy, lưng gối yếu mỏi, đầu choáng mắt hoa, mắt nhìn không rõ, di tinh, vô sinh... Còn trong y học hiện đại: câu kỷ tử có khả năng tăng cường miễn dịch, thúc đẩy quá trình tạo máu, giảm mỡ máu, chống tích đọng mỡ ở tế bào gan, chống oxy hóa và kiềm chế quá trình lão suy.
Trong hạt kỳ tử có chứa nhiều vitamin và khoáng chất có lợi cho sức khỏe như sắt, kẽm, chất xơ, vitamin C, vitamin A và chất chống oxy hóa. Ngoài ra, hạt kỳ tử còn chứa khoảng 8 axit amin thiết yếu. Theo các kết quả nghiên cứu, cứ 120gram câu kỷ tử cung cấp 10% lượng protein cần thiết cho cơ thể mỗi ngày. Đây là một con số đáng ngạc nhiên đối với trái cây.
Các carbohydrate trong quả kỳ tử thuộc dạng carbon phức, đồng nghĩa cho khả năng điều chỉnh đường huyết và ngăn ngừa nguy cơ gặp phải tình trạng mệt mỏi do tiêu thụ lượng lớn carbohydrate (sugar crash) trong tương lai.
2. Những công dụng của hạt kỳ tử
Tăng cường thị lực
Đây là một trong những tác dụng của hạt kỳ tử mà bạn không nên bỏ qua. Trong loại quả này chứa nhiều zeaxanthin, một chất chống oxy hóa rất tốt cho đôi mắt. Ăn hạt kỳ tử được xem là một biện pháp điều trị tự nhiên cho bệnh thoái hóa điểm vàng liên quan đến tuổi già. Chất zeaxanthin trong quả mọng sẽ bảo vệ mắt khỏi những ảnh hưởng xấu của tia cực tím, các gốc tự do và các dạng trầm cảm khác nhau.
Hỗ trợ giảm cân
Hạt câu kỷ tử chứa hàm lượng calo thấp, nhiều chất dinh dưỡng. Bạn có thể dùng loại quả này để giảm cân hiệu quả. Hơn nữa, lượng đường trong kỳ tử khá thấp, tạo cảm giác giác no lâu cũng như thỏa mãn cơn thèm ăn của những người ăn kiêng. Chất xơ có trong kỳ tử giúp giảm mỡ thừa trong cơ thể rất tốt.
Bạn có thể dùng 10g hạt kỳ tử khô, 1 quả chanh, 1/2 trái kiwi và 300ml để chế biến thành thức uống giảm cân. Cách thực hiện khá đơn giản: vắt chanh lấy nước rồi xay cùng với các nguyên liệu với một ít đá lạnh cho dễ uống.
Cải thiện khả năng tình dục
Thêm một tác dụng của hạt kỳ tử được nhiều người công nhận là cải thiện khả năng tình dục. Nhiều nghiên cứu khoa học đã chứng minh, hạt kỳ tử có khả năng cải thiện nồng độ testosterone, tăng khả năng di chuyển và số lượng của tinh trùng cũng như kéo dài thời gian cương cứng và phản ứng xuất tinh. Vì vậy, quả kỳ tử cũng là một lựa chọn thay thế cho các phương thuốc điều trị rối loạn cương dương như Viagra.
Chống trầm cảm
Quả kỳ tử rất giàu vitamin B và C, mangan và chất xơ. Tất cả các dưỡng chất này sẽ làm tăng mức năng lượng tích cực trong cơ thể. Loại quả mọng này đã được dùng rộng rãi trong y học cổ truyền Trung Quốc để chống trầm cảm, các rối loạn lo âu và cảm xúc khác.
Thải độc cho gan
Cũng như nhiều loại quả mọng khác, kỳ tử được kết hợp với nhiều loại thảo mộc như cam thảo, nấm linh chi có tác dụng làm sạch gan. Theo dân gian, kỳ tử tốt cho cả gan thận, hỗ trợ phục hồi sức mạnh của cơ thể kèm theo khả năng đào thải độc tố. Vào những ngày nóng bức, bạn hãy pha cho mình và gia đình 1 bình trà kỷ tử để hạ hỏa và tăng cường sinh khí.
Các nguyên liệu để pha trà bao gồm: trà, mật ong, táo tàu khô, nước đun sôi, kỳ tử khô. Cho lá trà vào bình, lược qua với nước sôi để tráng trà. Sau đó cho tất cả nguyên liệu vào bình trà, ủ trong vòng 5-10 phút. Bạn có thể thêm một ít mật ong để có vị ngọt dễ uống.
Tăng cường hệ miễn dịch
Tác dụng của hạt kỳ tử còn rất tốt cho hệ miễn dịch, ngăn ngừa cảm cúm. Vì các vitamin trong loại quả này có khả năng tăng cường hiệu quả của vắc-xin cúm. Vì vậy, bạn có thể dùng kỳ tử để bảo vệ cơ thể khỏi sự tấn công của virus.
Hỗ trợ giảm đau
Đặc tính chống viêm có trong kỳ tử giúp đẩy lùi một vài cơn đau, chẳng hạn như đau khớp. Tuy nhiên vẫn còn khá ít thông tin chứng minh loại quả này có tác dụng tương tự với tình trạng đau cơ bắp.
Tác dụng của hạt kỳ tử đỏ làm đẹp da
Tác dụng của hạt kỳ tử còn được chứng minh rất hữu hiệu trong việc làm đẹp da, nhất là tình trạng nám da. Kỳ tử rất giàu vitamin C, beta-carotene và axit amin. Những hợp chất này có khả năng cải thiện sự hiện diện của hắc sắc tố, từ đó giúp làn da trở nên sáng hồng, mịn màng.
Bên cạnh cách ăn trực tiếp, bạn có thể nghiền nhỏ vài quả kỳ tử với sữa chua để làm mặt nạ đắp lên mặt. Thực hiện mỗi ngày, mỗi lần từ 15-20 phút để đạt kết quả tốt nhất.
Ngoài ra, kỳ tử còn có khả năng hỗ trợ từ bên trong, giúp cơ thể đào thải độc tố, ngăn ngừa nguy cơ mụn. Bạn dùng 15g kỳ tử hãm với nước sôi từ 15-20 phút để lấy nước uống.
Giúp tóc nhanh dài
Với những người gặp tình trạng rụng tóc, đừng quên bổ sung vitamin C. Đây là loại chất có tác dụng cải thiện khả năng tăng cường lưu thông máu trên cơ thể và da đầu, từ đó kích thích tóc tăng trưởng kèm theo ngăn ngừa tình trạng gãy yếu. Và quả kỷ tử rất giàu vitamin C - chất dinh dưỡng giúp hấp thu sắt và một yếu tố cần thiết cho sự phát triển của tóc.
Cải thiện sức khỏe của phổi
Dùng kỳ tử trong vòng 4 tuần sẽ giúp bạn giảm tình trạng viêm ở phổi và tăng hoạt động của bạch cầu nhằm chống lại các bệnh về phổi như cúm, hen suyễn…
Điều chỉnh huyết áp
Hợp chất polysacarit trong kỳ tử được đánh giá cao ở đặc tính chống tăng huyết áp. Trong thực tế, đây là thành phần được dùng phổ biến trong các bài thuốc y học cổ truyền nhằm giúp bệnh nhân điều chỉnh huyết áp ổn định và ngăn ngừa các bệnh liên quan.
3. Tác dụng của hạt kỳ tử đen tốt hơn so với kỳ tử đỏ
Theo nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy tác dụng của kỳ tử đen hay còn gọi là hắc kỳ tử tốt hơn nhiều so với kỳ tử đỏ (câu kỳ tử). Loại quả này có dạng hình trọn, quả chín có màu đen, vị ngọt, khi ngậm nước bọt sẽ có màu tím.
Hắc kỳ tử được ví như một loại "siêu trái cây" với những tác dụng tuyệt vời trong làm đẹp và chống lão hóa. Trong hắc kỳ tử có chứa lượng OPCs (Oligomeric Proanthocyanidins) cực lớn. OPCs là bioflavonoids (các hợp chất thực vật phức tạp) được tìm thấy trong một số loại trái cây, rau và vỏ cây nhất định mang lại nhiều lợi ích cho cơ thể người. Mức độ chống oxy hóa của OPCs mạnh gấp 20 lần so với vitamin C và mạnh gấp 50 lần so với vitamin E.
Trong một quả hắc kỷ tử chứa khoảng 40% protein và 18 axit amin khác nhau, cùng với hơn 20 chất khoáng khác, bao gồm kẽm, sắt, phốt pho và riboflavin (vitamin B2). Ngoài ra, hàm lượng sắt nhiều hơn so với đậu nành và dinh dưỡng của rau bina.
Tác dụng của hạt kỳ tử đen có thể kể đến là khả năng làm giảm và sửa chữa các tế bào bị hư hại do hậu quả của sự viêm và sự oxy hóa do các gốc tự do gây ra nhờ hàm lượng chất chống oxy hóa OPCs chứa trong nó. Hơn nữa, nó còn có tác dụng tăng cường hệ thống miễn dịch và bảo vệ cơ thể ngăn ngừa sản xuất tế bào ung thư hoặc làm giảm khả năng phát triển khối u ung thư, gia tăng tuổi thọ.
Tác dụng của hạt kỳ tử đen còn rất tốt cho tế bào mắt cải thiện thị giác, giảm xuất huyết mao mạch. Ngoài ra, nó còn có khả năng chống hình thành các mảng vữa xơ động mạch do quá trình oxy hóa cholesterol LDL, tốt cho quá trình lưu thông máu.
Hắc kỷ tử với những tác dụng dược lý như trên phải là loại hoang dã ở Tây Tạng, có quá trình sinh trưởng và phát triển thuận tự nhiên, đảm bảo trong khâu thu hái, bào chế sản phẩm.
* Thông tin mang tính chất tham khảo.