Ngoài thu gom lúa đổ, chiếc máy còn có thể sử dụng để hút bụi, rác; thổi hơi gió làm ráo hạt và thân lúa nhằm hỗ trợ máy gặt đập liên hợp.

Anh Hứng và chiếc máy thu gom lúa đổ.

Nông dân Nguyễn Văn Hứng ở xã Hậu Mỹ Bắc B, huyện Cái Bè (Tiền Giang) vừa sáng chế thành công máy thu gom lúa đổ dưới chân ruộng rất tiện dụng. Ngoài thu gom lúa đổ, chiếc máy do anh Hứng sáng chế còn có thể sử dụng để hút bụi, rác; thổi hơi gió làm ráo hạt và thân lúa nhằm hỗ trợ máy gặt đập liên hợp vận hành sớm hơn vào buổi sáng và trễ hơn vào buổi tối (máy gặt đập liên hợp không thể vận hành khi cánh đồng lúa chín còn ướt đẫm sương). Anh Hứng cho biết, sau khi thu hoạch mỗi vụ lúa xong, nhìn những hạt lúa vàng óng rơi rớt dưới chân ruộng, anh cảm thấy rất tiếc vì nghĩ rằng, để tạo ra hạt lúa, người nông dân phải đổ biết bao mồ hôi, công sức, tiền của. Bên cạnh đó, nhìn thấy công nhân hốt rác, bụi cát trên đường vào những buổi trưa nắng rất vất vả… càng thôi thúc trong anh có những sáng chế mới. Liên tưởng đến chiếc máy phun xịt côn trùng do Đài Loan SX và bán trên thị trường, anh quyết định bắt tay vào nghiên cứu nhằm hiện thực hoá ý tưởng của mình.

Chiếc máy thu gom lúa đổ do anh sáng chế có kết cấu khá đơn giản. Máy được vận hành bởi 1 máy xăng 2 thì, công suất 1,6 HP (sử dụng máy phun xịt côn trùng với cánh quạt được anh cải tiến lại); 1 đầu hút lúa đổ và 1 đầu thổi lúa ra được sử dụng bằng ống nhựa PVC (90 (mm). Hộp thu lúa được anh gia công bằng tôn dài 50 cm, cao 40 cm, có 2 ngăn được ngăn cách bởi lưới kẽm ở giữa (lúa có trọng lượng nặng hơn nên khi đi qua lưới kẽm sẽ rơi xuống đáy hộp và được dẫn vào bao chứa (hay thao), riêng bụi, rơm rạ có trọng lượng nhỏ hơn nên được đẩy hết ra ngoài theo đường ống thoát). Để gia công bộ khung sườn, anh tận dụng các thanh sắt cũ, phuộc và bánh xe đạp đã qua sử dụng. Với chiếc máy trên, mỗi giờ anh có thể thu được từ 10 - 30 kg lúa đổ (tuỳ đồng ruộng) trong khi chỉ tốn từ 0,75 - 1 lít xăng. Việc thu gom lúa đổ, ngoài giúp mang lại thu nhập, theo anh Hứng, chiếc máy còn giúp vệ sinh đồng ruộng sau thu hoạch rất hiệu quả (thu gom lúa đổ, bông cỏ…), đảm bảo mùa vụ sau ít cỏ, khắc phục tình trạng lúa cỏ, lúa lộn (hạt lúa rụng tự nảy mầm, phát triển song hành cùng với cây lúa được gieo sạ làm giảm năng suất mùa vụ). Qua đó giúp giảm chi phí SX, nâng cao năng suất, chất lượng hạt lúa thành phẩm; đặc biệt là ruộng lúa được chọn để SX lúa giống. Bên cạnh thu gom lúa đổ, chiếc máy trên còn được sử dụng để hút bụi, rác trên đường rất hiệu quả. Vận hành cho chúng tôi xem, chiếc máy có thể hút sạch cát, bụi, rác thậm chí những viên đá nhỏ (anh dùng bao vải để hứng ở đầu ra) trên sân đan nhà anh rất tuyệt vời.

Theo anh Hứng, nếu được nghiên cứu thiết kế với quy mô, công suất lớn hơn (sử dụng động cơ dầu), chiếc máy này có thể sử dụng để hút bụi rác trên đường, đặc biệt là dọc 2 bên con lươn trên Quốc lộ 1 A hay các trên tuyến đường nội ô, nội thị rất hiệu quả do vừa đảm bảo vệ sinh môi trường, tạo vẻ mỹ quan, vừa giúp tiết kiệm đáng kế chi phí thuê mướn nhân công. Ngoài 2 tính năng trên, anh Hứng còn nghiên cứu và chuẩn bị đưa vào thử nghiệm tính năng thứ 3 của máy là hỗ trợ máy gặt đập liên hợp (máy gặt đập) trong quá trình thu hoạch lúa. Theo anh Hứng, vào lúc sáng sớm, khi những cánh đồng lúa chín còn ướt đẫm sương, máy gặt đập liên hợp chưa thể hoạt động (hạt lúa ướt dính vào rơm rạ được thổi ra ngoài gây thất thoát), phải chờ đến khi nắng lên (khoảng 10 giờ), máy mới tiến hành thu hoạch. Để khắc phục khó khăn trên, anh thiết kế bộ phận thổi gió để giúp thổi ráo hạt và thân lúa, khi đó, máy gặt đập có thể vận hành sớm hơn 1 giờ và kết thúc muộn hơn 1 giờ (khi máy gặt đập vận hành vào ban đêm). Bộ phận này gồm 1 đoạn ống nhựa (60 dài 1,2 m, 1 đầu nối với đầu ra của máy để lấy hơi gió, đầu còn lại được nối 1 đoạn ống nhựa (60 dài 1,6 m bằng chiều ngang vận hành lối ruộng của máy gặt đập), được xẻ rãnh dọc theo chiều dài để hơi gió thoát đều ra ngoài làm ráo bông và thân lúa. Tuy nhiên, để hỗ trợ máy gặt đập thu hoạch lối đầu tiên, phải có một người mang máy thổi hơi gió (máy thu gom lúa đổ trở thành máy thổi gió) đi bộ (máy được tháo rời khỏi khung sườn), dùng ống thổi ráo lúa 1 lối (chiều ngang) rộng chừng 2 m. Kể từ lối thứ 2 trở đi, máy thu gom lúa đổ và bộ phận thổi gió được lắp vào 1 bên của máy gặt đập, khi đó máy thổi hơi gió và máy gặt đập cùng hoạt động song hành rất tiện lợi (lối đầu tiên thu hoạch xong thì lối thứ 2 đã được thổi khô, và cứ thế tiếp tục…). Khi đó, hiệu quả hoạt động của máy gặt đập sẽ được nâng lên đáng kể do không phải mất thời gian nằm chờ, lãng phí nhân công. Theo tính toán của anh Hứng, cứ mỗi giờ hoạt động sớm, máy gặt đập cho thu nhập ròng tăng thêm từ 400 - 500 ngàn đồng (mỗi giờ máy gặt đập thu hoạch được 4 - 5 công ruộng với mức giá gia công hiện tại là 200 ngàn đồng/công lúa đứng). “Tôi đang nghiên cứu trích hơi nóng thoát ra từ pô máy thổi gió để vừa hỗ trợ máy gặt đập, vừa giúp làm ráo nhanh hạt lúa tại ruộng nhằm góp phần nâng cao chất lượng hạt lúa trước khi đưa vào chế biến”, anh Hứng phấn khởi cho biết.