Trung tâm Nghiên cứu và phát triển giống rau chất lượng cao (Học viện Nông nghiệp Việt Nam) đã tạo ra các bộ giống cà chua lai chịu nóng với các mức độ khác nhau (mức 1,2,3), đặc biệt là các giống siêu chịu nóng (mức 3).

HT25, giống cà chua chịu nóng tốt

Ở nước ta cây cà chua có thể trồng nhiều thời vụ trong năm từ cực sớm tới cực muộn. Ở vùng đồng bằng sông Hồng và trung du, miền núi phía Bắc, vụ cực sớm HT cà chua siêu chịu nóng có lịch gieo trồng như sau (theo dương lịch):

Thời gian gieo hạt từ khoảng 14/6 - 15/7. Thời gian trồng cây ra ruộng từ khoảng 8/7 - 10/8. Với khoảng thời gian gieo, trồng trên ta có thể chia vụ HT ra các trà: Đầu, trung, sau mỗi trà kéo dài khoảng 10 - 12 ngày. Cà chua HT có thể trồng sau các chân đất: rau màu vụ xuân, lúa xuân, mạ mùa…

Những năm đầu tiên ra đời giống chịu nóng cà chua trái vụ miền Bắc nước ta sử dụng giống HT7. Những năm gần đây vụ cực sớm sử dụng giống HT25 và mới ra đời giống HT108. Cả HT25 và HT108 là giống siêu chịu nóng, đáp ứng cho SX cà chua vụ cực sớm HT (theo lịch nêu trên). Đây là vụ trồng cà chua khó khăn nhất trong năm và cũng cho thu nhập cao nhất. HT25 và HT108 có những đặc điểm cơ bản như sau:

- Sinh trưởng tốt vụ HT, ra nhiều hoa, đậu quả sớm, nhanh chín cho thu hoạch sớm. Thời gian từ trồng tới thu lứa quả đầu 61 - 66 ngày, thu quả kéo dài.

- Rất sai quả, độ lớn quả trung bình 70 - 85gr/quả (đối với các giống siêu chịu nóng trồng sớm độ lớn quả như vậy là hợp lý).

- Năng suất 45 - 60 tấn/ha (khi kéo dài thời gian thu quả, năng suất thu được sẽ cao hơn nữa).

- Khả năng chống chịu các bệnh như chết héo cây, xoăn lá, bệnh nấm lá ở mức khá, đáp ứng cho trồng ở các vụ cực sớm khó khăn.

- Quả chín đỏ đẹp, đảm bảo độ chắc vận chuyển tốt. Chất lượng tiêu dùng cao hơn hẳn các giống ngoại nhập.

Hiện một số giống có khả năng chịu nóng trồng trái vụ (giống ngoại nhập) nhưng chưa có mức chịu nóng đạt cao như HT25 và HT108. Mặc dù có thể trồng sớm nhưng ra hoa sớm còn ít và đậu quả chậm hơn. Vì vậy lượng quả thu ở những lứa đầu được ít hơn, khi lượng quả thu tăng hơn sẽ trùng với vụ sớm 2 là vụ TĐ. Ở điều kiện nóng khó khăn, các giống ngoại nhập thường phải sử dụng nhiều chế phẩm hỗ trợ đậu quả ở liều cao gây ảnh hưởng tới chất lượng quả. Trong khi đó các giống chịu nóng tạo ra trong nước chỉ cần có hỗ trợ rất nhẹ (ở trà trồng đầu) và nhìn chung chỉ cần sử dụng những biện pháp thông dụng an toàn không ảnh hưởng tới chất lượng quả.

SX cà chua ở vụ cực sớm HT cho thu nhập cao nhất trong năm, tuy nhiên vụ này đòi hỏi những điều kiện nhất định:

- Có được đồng đất tốt, đất có tỷ lệ cát thấp, tưới tiêu thuận lợi, đặc biệt đảm bảo độ cao để thoát nước tốt trong mùa mưa. Vì thế diện tích đất trồng cà chua vụ cực sớm HT không nhiều.

- Đất đảm bảo cơ cấu luân canh và xử lý đất đúng kỹ thuật. Người SX cần có kinh nghiệm và được chuyển giao kỹ thuật trồng cà chua vụ cực sớm về sử dụng các loại chế phẩm, phân bón, bón phân ở các đợt đúng kỹ thuật, chăm sóc, phòng trừ bệnh hại cần chú trọng hơn, kỹ thuật cao hơn so với các vụ khác.

- Biết xử lý các tình thế mưa nắng thất thường để hạn chế rủi ro, có khả năng đầu tư...

Năm 2017 theo âm lịch nhuận 2 tháng 6, người SX vẫn có đối chiếu hai lịch này. Vì thế có thể năm 2017 lịch gieo trồng cà chua cực sớm HT sẽ dồn nhiều hơn vào trà giữa và trà sau.

Nhiều năm qua người SX đã được thừa hưởng giống và công nghệ siêu chịu nóng HT có thu nhập cao. Để phát triển lớn hơn nữa cà chua cực sớm siêu chịu nóng HT, cần tập trung thành các vùng có diện tích lớn đáng kể để có thể tiếp thu, trao đổi kỹ thuật và sản phẩm làm ra đưa vào các kênh tiêu thụ đủ lớn. Còn trường hợp tự bán thì có thể trồng với các diện tích đơn lẻ.