Sau 10 năm triển khai, giống cam Xã Đoài đã cho 7 vụ quả được mùa, được giá liên tục, được nông dân tự mua giống để nhân rộng. Ông Nông Văn Giang ở thôn Nà So, xã Văn Minh, huyện Na Rì cho biết: “Được tin ủy ban xã Văn Minh thông báo có giống cam Xã Đoài, tôi đã nhận 250 cây giống về trồng. Đến năm 2010 thì thu hoạch, thấy quả ngon bán được giá cao, tôi quyết định nhân giống để trồng hết diện tích đất vườn. Với tổng số 650 gốc cam đã cho gia đình tôi khoản tiền khấm khá hơn nhiều so với trồng lúa”.

Tại vườn cam của anh Hoàng Văn Huy ở thôn Pan Khe, xã Lam Sơn, huyện Na Rì có hơn 200 cây cam Xã Đoài bước sang năm thứ ba, bắt đầu bói quả. Anh Huy cũng như những hộ gia đình trồng cam Xã Đoài của xã Lam Sơn đang hi vọng trong 2 năm tới, cây cam sẽ góp phần xóa nghèo.

Theo ông Đỗ Tuấn Khiêm, Giám đốc Sở KH-CN Bắc Kạn, hàng trăm hộ dân trong tỉnh bỏ vốn đầu tư nhân rộng giống cam Xã Đoài tại vườn rừng, với diện tích trên 200ha đã cho thu hái quả. Đặc biệt vùng chuyên canh cam, quýt của huyện Bạch Thông, cam Xã Đoài đã được người dân lựa chọn, bởi giá bán cao hơn cam bản địa từ 5 - 7 nghìn đồng/kg. Do được giá và dễ trồng nên diện tích cam Xã Đoài được mở rộng.

Cũng theo ông Khiêm, từ năm 2007 Sở KH-CN đưa cam Xã Đoài cho dân trồng thử, vì không phải bón phân và ít chăm sóc, ít sâu bệnh, năng suất từ 80 - 100kg quả/cây (trồng từ 5 - 7 năm). Quả chín có màu vàng óng, vị ngọt, hương thơm, ít hạt. Ngoài các ưu điểm về năng suất, chất lượng, cam Xã Đoài còn chín sớm hơn các giống cam, quýt của địa phương, thời gian thu hoạch kéo dài từ cuối tháng 9 - 12. Vỏ quả cứng dễ bảo quản, bán được giá khá cao, bình quân 30 nghìn đồng/kg. Vì thế, cây cam Xã Đoài đã lan tỏa nhanh...

Cam Xã Đoài 3 năm tuổi cho thu hoạch quả

Năm 2014 UBND tỉnh Bắc Kạn đã giao Sở KH-CN thực hiện dự án "Xây dựng mô hình trồng cam Xã Đoài”. Dự án đã chọn được 60 cây cam Xã Đoài ưu tú nhất tại Bắc Kạn để khai thác mắt ghép phục vụ công tác nhân giống, đồng thời tổ chức tập huấn kỹ thuật sản xuất cho người dân. Vừa sản xuất cây giống, vừa tiến hành thẩm định chất lượng cây giống phục vụ trồng mới 30ha cam Xã Đoài chuẩn để làm mô hình điểm. Do được tập huấn quy trình trồng chăm sóc, tỷ lệ cây trồng sống luôn đạt trên 98%. Chỉ sau 3 năm, vườn cam bắt đầu bói quả, bình quân thu được từ 5 - 6kg quả/cây, chất lượng tốt.