Đối với một huyện còn gặp nhiều khó khăn như Đam Rông, mô hình trồng chuối hướng đến xuất khẩu đang thực sự mở ra một hướng chuyển đổi cơ cấu cây trồng có hiệu quả cho bà con nơi đây.  

Thu đến nửa tỷ đồng/ha

Chúng tôi đến thăm vườn chuối của gia đình anh Nguyễn Huy Phương (thôn Đạ Mun, xã Đạ K’Nàng) cùng lúc đoàn chuyên gia của doanh nghiệp Nhật Bản đang có mặt để kiểm tra chất lượng chuối.

Chuối xuất sang Nhật Bản được kiểm tra kỹ về kích thước, chất lượng quả

Sau một hồi tham quan vườn, kiểm tra kích thước, nếm những quả chuối chín vàng, anh Phương nhận được cái gật gù, tấm tắc khen ngợi từ các thành viên trong đoàn.

Anh Phương kể, trước khi quyết định trồng chuối anh đã đi đến các nhà vườn trồng chuối Laba ở các huyện để học hỏi. Họ đã trồng cách đây 5 năm nên rất rành về kỹ thuật, anh hỏi là họ hướng dẫn tận tình. Nhận thấy hiệu quả nên anh Phương múc bỏ vườn cà phê già cỗi trồng chuối Laba với quy mô hơn 10.000 gốc trên diện tích rộng 5ha.

Theo anh phương, trồng chuối Laba có ưu điểm nhanh cho thu hoạch. Thời gian một gốc từ lúc trồng tới ra buồng khoảng 8 tháng, từ lúc ra buồng đến thu hoạch khoảng 4 tháng nữa, tổng cộng 12 tháng là có thể thu chính vụ.

Việc chăm sóc loại cây này cũng rất dễ, mỗi tuần anh tưới 1 lần, nếu vào mùa khô thì rút ngắn thời gian lại. Trung bình một gốc chuối bón 20kg phân chuồng, bỏ 1 tấn NPK/ha, 3 tháng xịt thuốc bảo vệ thực vật 1 lần, thuốc trừ sâu sinh học, không gây độc hại, vừa an toàn lại nhanh phân hủy.

Thời điểm cây chuối Laba trổ buồng rất cần nước nên cần chú ý tưới nước và bón phân đầy đủ để quả phát triển tốt. Vào mùa mưa (từ tháng 5 - 11 dương lịch) chú ý thoát nước tốt cho vườn ở những chân đất thấp để hạn chế ngập úng.

Sau khi trồng 6 tháng có thể tiến hành để chồi cho vụ sau. Nên chọn những chồi con mập khỏe đều nhau cao dưới 1m, mọc cách xa cây mẹ 20cm và cùng hàng với cây mẹ. Mỗi bụi chuối chỉ nên để 3 cây và có thời gian sinh trưởng cách nhau từ 4 - 5 tháng. Khi buồng chuối lớn thì dùng cây có chạng chữ V để chống, tránh tình trạng gãy, đổ do buồng quá nặng.

Đoàn chuyên gia Nhật Bản kiểm tra kỹ thuật chăm sóc chuối tại vườn

“Mặc dù trồng chuối xuất sang Nhật Bản có kỳ công hơn so với trồng thông thường để đảm bảo những yêu cầu khắt khe hơn của họ về lượng thuốc bảo vệ thực vật, kích thước trái, thời gian cắt, nhưng với giá bán ổn định, từ 8.000 – 9.000 đồng/kg, tôi ước tính 1ha sẽ thu 500 – 600 triệu đồng/năm (sau khi trừ chi phí khoảng 200 triệu đồng/ha). Tôi đang có kế hoạch cùng một số bà con trong vùng nhân rộng diện tích lên khoảng 20ha để đáp ứng đủ nhu cầu xuất khẩu", anh Phương cho hay.  

Mở rộng SX gắn với thị trường

Sau nhiều vòng dạo quanh vườn của anh Phương, kiểm tra kỹ càng từng buồng được bọc nilong cẩn thận, ông Hay ashi Yohei (Cty Norlake, Nhật Bản) hài lòng nhận xét: “Khí hậu ở vùng đất này rất khác so với các vùng mà chúng tôi từng khảo sát, các loại chuối trồng ra có hương vị thơm ngon hơn và khá phù hợp với khẩu vị của người Nhật. Hy vọng đây là bước đầu tiên để các bạn phát triển được số lượng chuối nhiều hơn”.

Ông Nguyễn Tấn Chơi, Chủ tịch Hội đồng quản trị HTX Phú Sơn cho biết: Hợp đồng của HTX và Cty Chuối Việt xuất sản phẩm chuối Laba sang Nhật Bản đã được ký kết từ năm 2017. Sau một thời gian trồng và chăm sóc theo tiêu chuẩn nghiêm ngặt của đối tác thì đến thời điểm này, lô hàng 30 tấn đầu tiên mới được HTX xuất sang Nhật. Một tín hiệu đáng mừng là sau lô chuối đầu tiên được kiểm định gắt gao về chất lượng, từ tháng 8/2018, thị trường Nhật Bản đã yêu cầu HTX mỗi tháng xuất sang Nhật từ 3 - 4 công chuối Laba, mỗi công nặng 20 tấn.

Hiện tại, HTX Thương mại dịch vụ Laba Phú Sơn có khoảng 200ha trồng chuối, phân bố tại các xã trên địa bàn huyện Lâm Hà và xã Đạ K’Nàng. Trong đó diện tích đã cho thu khoảng 100ha và đều đang được hỗ trợ kỹ thuật để đảm bảo yêu cầu xuất khẩu.

Ảnh: T.S

HTX đang trở thành cầu nối giữa nông dân với doanh nghiệp và thị trường Nhật, định hướng xây dựng chuỗi liên kết tiêu thụ trong và ngoài nước để nâng cao giá trị cây chuối Laba, từ đó giúp bà con phát triển ổn định hơn.

Theo ông Chơi, chuối Laba của huyện Lâm Hà và xã Đạ K’Nàng trước đây đã có thương hiệu và chất lượng được kiểm chứng. Trải qua một thời gian gián đoạn, việc một thị trường mới và rộng như Nhật Bản tự tìm đến đã mở ra hướng cho HTX giữ thế mạnh của địa phương, xây dựng lại thương hiệu, giúp nông dân phát triển kinh tế bền vững...