Sắn hay còn được gọi là khoai mì hoặc củ đậu là cây lương thực ăn củ có thể sống được lâu năm thuộc họ đại kích. Sắn có nguồn gốc ở vùng nhiệt đới của châu Mỹ La tinh và được trồng cách đây khoảng 5.000 năm.

Sắn là cây lương thực chính đứng thứ 3 ở nước ta, sắn cho củ quanh năm và sản lượng tốt. Tuy nhiên, hiện nay bà con mới chỉ trồng sắn một cách tự phát và chưa áp dụng một biện pháp kỹ thuật nào. Trong bài viết này, Cổng Thông Tin Thương Hiệu Vùng Miền sẽ hướng dẫn bà con đầy đủ về kỹ thuật trồng sắn và cách trồng sắn cho năng suất cao.

Kỹ thuật trồng sắn bà con cần biết

Chuẩn bị giống

Giống sắn có năng suất cao: KM 60, KM 95, SM 037-26; KM 98-1, KM 98-5, KM 140, KM94 và các giống có năng suất trung bình từ 28 – 30 tấn, hàm lượng tinh bột từ 28% – 30%, dạng cây gọn.

Giống sắn trồng lấy từ ruộng sản xuất tốt hoặc ruộng nhân giống riêng, cây sắn đạt 6 tháng tuổi. Cây sắn dùng làm giống phải khẻo mạnh, không nhiễm sâu bệnh, nhặt mắt, loại bỏ những cây giống bị khô và trầy – xước.

Thời gian bảo quản giống < 60 ngày, ở nơi khô ráo và có bóng mát: bó từng bó để đứng hoặc nằng trong bóng râm, hoặc cắm từng cây xuống đất (500 – 1000 cây/cum), sử dụng các loại thuốc diệt côn trùng để phòng trừ.

Hom sắn lấy từ 1/3 ở đoạn giữ thân, chiều dài 15 – 20 cm, đạt 4 – 6 mắt, không chặt hom quá ngắn hoặc quá dài, để tránh làm hom bị dập nát thì bà con phải dùng loại dao sắc bén.

Xử lý hom trước khi trồng bằng cách nhúng vào các hỗn hợp diệt nấm.

Thời vụ trồng

Đối với đất xám, chúng tôi khuyên bà con nên chia thành hai vụ trồng giãn ra để giảm có thời gian và nguồn nhân công.

Vụ 1: Trồng từ tháng 4 – tháng 5 và thu hoạch và tháng 1 – tháng 3 năm sau. Ở vụ này nên tranh thủ sớm khi đất đủ độ ẩm, khô hạn làm giảm khả năng mọc mầm của hom sắn.

Vụ 2: Trồng vào tháng 10 – tháng 11; thu hoạch vào tháng 9 – 10 năm sau.

Đối với những loại đất khác thì nên trồng vào mùa mưa (tầm tháng 5 – tháng 6)

Biện pháp canh tác

Làm đất:

Đất trồng sắn nhất thiết phải được chuẩn bị kỹ trước khi trồng, các công việc bao gồm: thu dọn rễ cây và tàn dư thực vật, san lấp mặt bằng; xử lý cỏ dại.

Sắn cần đất tơi xốp, có độ sâu để rễ, củ phát triển. Cày đất sâu tầm 25cm, chia ra cày làm 2 lần, mỗi lần cách nhau 10 – 15 ngày, bừa cũng 2 lần (lần 1 sau khi cày lật đất lần 1 khoảng 7 – 15 ngày và lần 2 sau khi cày 2,5 – 7 ngày).

Bà con chú ý lên luống theo chiều ngang của đất, để nước không rửa trôi đất màu.

Bảo vệ đất 

Việc chống sói mòn trên đất dốc trồng sắn là rất cần thiết, vì vậy khi trồng sắn trên đất dốc cần thực hiện các biện pháp sau:

• Trồng theo đường đồng mức, lên luống vuông góc với độ dốc.
• Trồng các băng cây chống sói mòn theo đường đồng mức: cỏ vetiver, cây cốt khí hoặc các cây phân xanh khác.
• Trồng xen các cây họ đậu: lạc, đậu xanh, đậu đen…cũng có tác dụng chống sói mòn, đồng thời làm tăng dinh dưỡng đất, giúp đất phục hồi độ phì sau khi trồng sắn, đây là việc cần phải làm lâu dài đối với các khu vực canh tác sắn.
• Phủ bằng rơm rạ hoặc các nguồn phụ liệu khác sẳn có từ địa phương.

Phương pháp và mật độ trồng sắn

Phương pháp trồng: Trồng hom nằm ngang trên những diện tích đất tương đối bằng phẳng, ở những diện tích đất có mưa nhiều thoát nước kém có thể kéo luống hoặc lên líp để trồng với các phương pháp hom đứng và hom xiên. Ngoài ra, nếu trồng vào vụ cuối mưa, ẩm độ đất thấp thì nên trồng hom đứng.

Khoảng cách và mật độ trồng: Đất tốt và trung bình trồng với khoảng cách 1,0 x 1,0m, tương đương với 10.000 cây/ha, đất xấu trồng với khoảng cách 1,0 x 0,8m và 0,8 x 0,8m (tương đương với 12500 cây/ha và 16.000 cây/ha). Ở các diện tích trồng xen có thể trồng với các khoảng cách giữa các hàng và cây sắn là 1,2 x 0,6m/cây hoặc 1,2 x 0,8m (tương đương với 11.000 cây và 14.000 cây/ha)

>>Xem thêm chuyên mục: Kỹ thuật trồng trọt

Chăm sóc sắn

Dặm hom: Từ 10 – 13 ngày sau khi trồng sắn, hom nảy mầm. Cần kiểm tra đồng ruộng. Khoảng 20 ngày nếu đất còn độ ẩm thì dặm lại các hom không nảy mầm hoặc hom yếu.

Bón phân: Cây sắn là một trong những loại cây hút nhiều dinh dưỡng, để có năng suất cao cần phải bón phân đầy đủ và cân đối (Lượng phân sử dụng cho 1ha).

– Phân hữu cơ: (phân chuồng, phân xanh) 5 – 7 tấn/ha hoặc phân vi sinh 500kg/ha. Bón phân hữu cơ, vi sinh cung cấp một lượng dinh dưỡng đồng thời giúp đất xốp, giữ nước, giữ phân tốt hơn.

– Phân hóa học: Bón theo công thức 80kg N + 40kg P2O5 + 80kg K2O tương đương với 170kg Urea + 250 Super lân + 270kg Clorua kali

Những vùng đất bạt ngàn sắn mì

– Thời gian bón: bón lót phân chuồng + phân lân; phón thúc lần 1 từ 25 – 30 ngày sau trồng (1/2 phâm đạm + ½ phân Kali); bón thúc lần 2 từ 50 – 60 ngày sau trồng (1/2 phân đạm + ½ Kali còn lại).

– Thời điểm bón: Không nên bón phân vào lúc trời nắng hoặc mưa to và cần bón khi đất đã có đủ độ ẩm nhất định.

– Kỹ thuật bón: Dùng phân chuồng và phân lân để bón lót khi cày bừa hoặc bón theo hốc trước khi trồng; phân đạm và phân kali bón theo hốc (cách gốc hoặc hom sắn 15 – 20cm).

Trừ cỏ dại:

Phun thuốc diệt cỏ tiền nảy mầm Dual với lượng dùng là 1,5 lít/ha, phun ngay sau khi trồng, đảm bảo lượng nước phun và độ ẩm đất đủ cho thuốc có thể ngấm xuống đất từ 2 – 3cm.

Kết hoặc giữa làm cỏ bằng tay và phun thuốc: làm cỏ bằng tay 1 lần sau khi trồng từ 20 – 30 ngày, sau khi làm cỏ xong phun thuốc diệt cỏ tiền nảy mầm Dual với lượng dùng 1,2 lít/ha. Phủ bề mặt ruộng bằng PE.

Phòng trừ sâu hại

– Bọ cánh cứng: phun các thuốc thông thường điều trị như: Oncol, Lamte…

– Nhện đỏ: thường xuất hiện ở mùa khô gây cho sắn cháy khô từng vùng, dùng Supracide, Admire, Comite…

– Bệnh cháy lá: dùng Benlate, Copper-B, Benlate-C, Bavistin…

Lưu ý: Bà con nên sử dụng thuốc theo hướng dẫn trong nhãn thuốc để tránh thiệt hại và áp dụng theo phương châm 4 đúng: đúng thuốc, đúng thời điểm, đúng liều lượng, đúng cách.

Có rất nhiều giống sắn cho năng suất cao

Trồng xen kẽ và luân canh 

Sắn là loại cây sử dụng nhiều dinh dưỡng. Vì vậy, việc trồng nhiều vụ sắn liên tiếp trên một mảnh đất thì phải đầu tư phân bón nhiều, nhất là phân hữu cơ.

Đất bằng và đất có độ dốc thấp (độ dốc < 8%) trồng xen lạc và đậu xanh, giữa hai hàng sắn xen 2 hàng lạc và đậu xanh, khoảng cách giữa 2 hàng sắn là 1,0 – 1,2m, giữa 2 hàng lạc và đậu xanh là 0,25 – 0,30m và giữa 2 cây lạc và đậu xanh là 0,15 – 0,20m.

Luân canh: nên luân canh với cây họ đậu, lúa và các cây ngắn ngày khác.

Thu hoạch và bảo quản

Tùy theo thời gian sinh trưởng của từng giống sắn mà định thời gian thu hoạch cho hợp lý, để đãm bảo năng suất và tỷ lệ bột cao như: giống sắn KM 94 có thể thu hoạch ở thời gian 7 – 11 tháng sau khi trồng, giống sắn KM 60 thu hoạch khoảng 6 – 8 tháng sau khi trồng sẽ cho chất lượng bột cao và chất lượng bột tốt.

Thu hoạch đúng thời điểm (thường tùy theo chu kỳ sinh trưởng của tường giống sắn), khi hàm lượng tinh bột trong củ đạt từ 27 – 30%, hoặc khi cây đã rụng gần hết lá ngọn (còn lại khoảng 6 – 9 lá) và lá chuyển từ màu xanh sang vàng nhạt.

Thu hoạch đến đâu chế biến hoặc vận chuyển đến các cơ sỡ chế biến, tránh để lâu hoặc phơi nắng ngoài đồng quá 24 giờ làm  giảm hàm lượng tinh bột trong củ.

/binhchau/UserUpload/Img/101220HINH MI CAO SAN 1.jpg