Bưng mấy mủng đậu phụng tươi vừa lặt trút ra sân phơi, bà Lê Thị Năm ở thôn Vân Quật (xã Duy Thành, huyện Duy Xuyên, Quảng Nam) lắc đầu: “Sau 4 tháng ròng cần mẫn chăm sóc, hôm qua nhổ đậu lên tôi thấy phiền lòng quá vì dây nào cũng lưa thưa trái chứ không được mùa như vụ trước”.
Đầu tháng 11 âm lịch năm ngoái, bà Năm thuê người cải tạo đất rồi mua hạt đậu phụng giống về tỉa trên 350 m2 đất vườn. Nhờ nguồn nước tưới chủ động nên từ đầu đến gần giữa vụ cây sinh trưởng, phát triển tốt. Thế nhưng, đúng vào giai đoạn đậu ra hoa kết trái rộ thì mưa lạnh kéo dài trong nhiều ngày khiến quá trình thụ phấn bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
Bà Năm nói: “Vụ ĐX trước, nhờ thời tiết tương đối thuận lợi nên tôi thu về 110 kg đậu phụng khô từ ngần đó diện tích. Còn nay, cao tay lắm chỉ đạt 45 kg. Với sản lượng như vậy, nếu bán với giá 1 kg là 22 nghìn đồng thì tổng giá trị đạt được chưa đầy 1 triệu. Chừng ấy tiền, họa may đủ bù lại chi phí mua hạt giống, phân bón, thuốc BVTV và trả công làm đất, gieo tỉa”.
Ông Phạm Đình Xuân, Phó phòng NN-PTNT Duy Xuyên cho biết, vụ này toàn huyện SX 1.100 ha đậu phụng, năng suất bình quân đạt 18-19 tạ/ha, giảm 1 - 2 tạ/ha so với năm ngoái. Nguyên nhân do nhiều ruộng gieo trồng sớm, khi cây ra hoa gặp không khí lạnh nên bị lép hạt hàng loạt”.
Tại huyện Đại Lộc, năng suất cây đậu cũng chẳng khá hơn. Nhìn những bó đậu phụng thưa thớt trái vừa nhổ lên, ông Nguyễn Văn Hưng ở thôn Thanh Vân, xã Đại Cường than phiền: “Vụ ĐX năm trước, làm 4 sào đậu phụng tôi thu hoạch được 480 kg khô, còn bây giờ giỏi lắm chỉ lặt được 330 - 350 kg. Năng suất giảm mạnh đồng nghĩa với việc hoặc là huề vốn hoặc là thua lỗ chứ chẳng mong chi đến chuyện lời lãi”.
Không riêng gì ông Hưng, cả nghìn hộ dân ở Đại Lộc đều thất vọng vì mùa đậu phụng năm nay quá thua trái. Ông Lê Văn Thanh, Trưởng trạm BVTV Đại Lộc cho biết, vụ này nông dân 18 xã, thị trấn của huyện gieo trồng khoảng 700 ha đậu phụng, năng suất chỉ đạt khoảng 18 tạ/ha, kém năm ngoái 4-5 tạ/ha.
Theo ông Lê Muộn, PGĐ Sở NN-PTNT Quảng Nam, vụ ĐX 2013-2014 toàn tỉnh canh tác 8.500 ha đậu phụng, trong đó ít nhất 2.500 ha trồng trên chân đất cao, gieo tỉa sớm gặp rét lạnh lúc đậu ra hoa kết trái nên sản lượng tụt giảm 30% so với vụ trước.