Nhằm giúp người dân phát triển kinh tế, tăng thu nhập, góp phần đa dạng nguồn giống nuôi thủy sản nước ngọt, Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư Phú Yên đã triển khai thí điểm mô hình nuôi cá rô đầu vuông thương phẩm tại một số huyện, bước đầu cho hiệu quả cao.

Tiềm năng lớn

Là tỉnh có mạng lưới sông suối với mật độ trung bình 0,5 km/km², tổng chiều dài là 2.600 km, diện tích mặt nước ngọt trung bình khoảng 10.000 ha; nhiều hồ có diện tích trung bình dưới 10 ha, một số hồ có diện tích trên 100 ha như: Hồ Phú Xuân (huyện Đồng Xuân) là 117 ha; hồ thủy điện Sông Hinh (huyện Sông Hinh) 3.300 ha… Ngoài ra, các ao, hồ nhỏ nằm rải rác khắp các vùng dân cư, diện tích không lớn, chủ yếu là nuôi các đối tượng thủy sản nước ngọt truyền thống…

Tuy nhiên, nuôi trồng thủy sản nơi đây thời gian qua chưa tương xứng với tiềm năng. Năm 1997, toàn tỉnh chỉ có 70 ha nuôi cá nước ngọt với các đối tượng thủy sản truyền thống như cá trắm, trê, mè, chép, rô phi; đến năm 2004 tăng lên 197 ha; đến nay, cũng mới đạt hơn 276 ha, tổng sản lượng thu hoạch chỉ đạt 304 tấn.

Nhằm khai thác, sử dụng có hiệu quả tiềm năng diện tích mặt nước cũng như nguồn lao động dồi dào sẵn có tại địa phương, hàng năm Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư Phú Yên đã tổ chức nhiều lớp tập huấn kỹ thuật nuôi và phòng trị bệnh các đối tượng thủy sản nước ngọt cho người dân. Nhiều đối tượng có giá trị kinh tế được nuôi thử nghiệm thành công, thích nghi và phát triển tốt trong điều kiện tự nhiên tại địa phương. Trong đó, phải kể đến mô hình nuôi cá rô đầu vuông thương phẩm.

Hiệu quả cao

Năm 2013, Trung tâm Khuyến nông - Khuyến ngư tỉnh đã triển khai thực hiện mô hình này trên quy mô 10.000 m², cho 13 hộ nông dân tham gia thực hiện và hưởng lợi, số lượng giống thả nuôi 100.000 con, cỡ giống 250 con/kg, mật độ nuôi 10 con/m². Trong đó, huyện Phú Hòa có 5 hộ tham gia với tổng diện tích 5.000 m², 50.000 con giống; huyện Tây Hòa có 4 hộ, diện tích 3.000 m², 30.000 con giống; huyện Sông Hinh có 4 hộ, diện tích 2.000 m², 20.000 con giống. Các hộ tham gia thực hiện mô hình được nhà nước hỗ trợ 100% giá trị con giống, 30% giá trị thức ăn và vật tư khác.

Ảnh: Thanh Ngân

Đồng thời, với việc triển khai thực hiện mô hình, Trung tâm đã phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức các lớp tập huấn kỹ thuật nuôi cá rô đầu vuông thương phẩm cho người dân về kỹ thuật cải tạo ao, gây màu nước, chọn, thả giống, chăm sóc và quản lý ao nuôi...

Kỹ sư Trần Nguyễn Lâm Viên, Trạm Khuyến nông - Khuyến ngư huyện Tây Hòa cho biết, qua 5 tháng triển khai, do thực hiện đầy đủ quy trình kỹ thuật nên cá rô đầu vuông sinh trưởng, phát triển tốt, không có dịch bệnh xảy ra, tỷ lệ nuôi sống đạt 77%, cao hơn mục tiêu đề ra 7%. Kết quả nghiệm thu mô hình cho thấy, cá đạt kích cỡ 8 - 9 con/kg, năng suất ước đạt 8,1 tấn/ha (cao hơn mục tiêu 1,1 tấn/ha). Hiện, giá bán cá thương phẩm trung bình ngay tại hộ nuôi 50.000 đồng/kg, giá cá giống 70.000 - 80.000 đồng/kg. Lợi nhuận thu về trên 41 triệu đồng/ha.

Ban Quản trị Hợp tác xã Hòa Mỹ Tây đã đứng ra làm đại diện cho nhóm hộ tham gia thực hiện mô hình ở huyện Tây Hòa. Ông Trần Văn Thái, Phó Chủ nhiệm HTX cho biết, cá rô đầu vuông này thích ứng với điều kiện khí hậu, nguồn nước ở địa phương nên cá lớn nhanh ít bệnh tật, kỹ thuật nuôi đơn giản. Với đặc điểm là loài phàm ăn, có thể tận dụng được từ nguồn thức ăn sẵn có tại địa phương, vì thế đây được coi là loài giúp bà con nông dân xóa đói giảm nghèo.

Ông Huỳnh Kim Trung (xã Hòa Mỹ Tây, huyện Tây Hòa) tham gia nuôi cá với diện tích 1.000 m² ao nuôi, với 10.000 con cá giống và sử dụng hoàn toàn thức ăn công nghiệp. Lúc đầu ông Trung sợ sẽ không thành công nhưng nhờ các cán bộ kỹ thuật đã chỉ bảo tận tình, đầu tư làm ao hồ bài bản nên ông vẫn mạnh dạn thả nuôi...

Chia sẻ về kinh nghiệp nuôi, ông Trần Phước Sanh, xã Hòa Mỹ Tây cho hay, ao nuôi phải chắc chắn, bờ thông thoáng, xung quanh nên rào lưới hoặc lát bê tông để ngăn không cho cá thoát ra ngoài. Nguồn thức ăn cho cá khá đa dạng và phong phú, cá có thể ăn thức ăn công nghiệp dạng viên nổi, thức ăn tươi sống như cá tạp, tôm tép, ốc bươu vàng, các loại phế phụ phẩm nông nghiệp như bột ngô, bột cám… Tùy điều kiện của mỗi hộ mà lựa chọn nguồn thức ăn cho phù hợp và nếu có điều kiện có thể tự chế biến gồm 30% bột cá hoặc cá tạp xay nhuyễn, 70% cám tấm. Trộn hai loại này lại nấu chín cho cá ăn, khẩu phần cho ăn tương tự như cho ăn bằng thức ăn công nghiệp.