Rán cá chép

Nhiều gia đình quan niệm cá chép gắn liền với ngày ông Công ông Táo nên làm món cá rán đặt lên mâm cúng. Nhưng một số người lại cho rằng, đây là điều cấm kỵ bởi theo dân gian, cá chép là "phương tiện" đưa ba vị thần bếp lên chầu trời, tâu lại với Ngọc Hoàng những việc trong gia đình suốt một năm qua. Do đó, bạn chỉ nên phóng sinh cá thay vì sát sinh.

Các nhà nghiên cứu văn hoá nhận định, cúng cá rán hay không tuỳ thuộc vào quan niệm của mỗi gia đình. Tuy nhiên, nếu làm như vậy thì không đúng với mẫu gốc vì lễ ông Công ông Táo phải có cá chép sống để thả xuống sông, suối. Thay vì rán cá, đồ xôi gấc rồi tạo hình thành chú cá chép cũng là một gợi ý hay cho mâm cỗ ngày 23 tháng Chạp mà không phạm phải điều cấm. Hiện nay, các bà nội trợ khéo tay cũng có cách làm thạch hình cá chép rất đẹp mắt.

Mâm cỗ có thịt vịt, chó, dê...

Về cỗ cúng ông Công, ông Táo, tùy thuộc vào điều kiện, bạn có thể lễ chay hay mặn đều được. Lễ chay thường có xôi đỗ, trầu cau, nước và hoa quả. Lễ mặn gồm già, giò, chả, chân giò, xôi và các món ăn cổ truyền khác. Tuy nhiên, người ta kiêng không đem cúng các món làm từ vịt, chim, ngỗng, trâu, bò, dê, chó... với quan niệm rằng các loại vật này khi xuất hiện trên bàn thờ sẽ không may mắn và thiếu sự tôn trọng.

Cúng sau 12 giờ 

Trong tín ngưỡng dân gian, 12h trưa ngày 23 tháng Chạp là thời điểm ông Công ông Táo đã bay về chầu trời. Vì thế, việc cúng lễ cần tiến hành trước giờ này. Nếu bạn làm lễ cúng qua thời gian kể trên thì không đúng với phong tục, là điều kiêng kỵ khi cúng ông Công ông Táo không được quên.

Thông thường, người ta có thể làm cơm từ ngày 21 tháng Chạp đến trước giờ nói trên. Tuỳ vào điều kiện, các gia đình có thể lựa chọn thời gian phù hợp. Khi hương cháy hết 2/3 là có thể hóa vàng mã, phóng sinh cá chép để tiễn ông Táo về trời.

Đặt mâm cúng dưới bếp

Không ít ngưi Việt nghĩ rằng, ông Táo là 3 vị đầu rau trông coi việc bếp núc nên sẽ được cúng ở dưới bếp là đúng theo phong tục. Tuy nhiên, trên thực tế, việc cúng như thế này lại trái với quy tắc truyền thống. Từ xa xưa, người Việt luôn đặt mâm cúng ông Công ông Táo ở bàn thờ chính của gia đình. Xét theo ý nghĩa tâm linh thì việc cúng lễ phải được thực hiện ở nơi sạch sẽ, trang nghiêm nhất trong nhà. Bếp là nơi đun nấu, dù có lau dọn sạch sẽ thì cũng vẫn là không gian sinh hoạt chung, không đủ trang nghiêm để thờ cúng.