“Thất bại là mẹ của thành công”

Đó là chia sẻ đầu tiên của lão nông Lê Đức Giáp với chúng tôi về quá trình tìm tòi, thử nghiệm việc ghép nhiều loại quả trên cùng một gốc cây. Tuy xã Cao Viên không phải là mảnh đất có truyền thống trồng các loại cây cảnh nhưng với niềm đam mê và tinh thần tự nghiên cứu, học hỏi, ngay từ năm 2008, ông Giáp đã bắt tay vào việc ghép các loại quả với mong muốn tạo ra những loại cây cảnh độc, lạ phục vụ nhu cầu của thị trường vào mỗi dịp tết đến xuân về. Bằng kinh nghiệm hàng chục năm gắn bó với ruộng vườn, trước tiên, ông tỉ mỉ ghép thử một số loại quả “bình dân” như cam, quýt, quất…

Năm đầu tiên, mặc dù đã tuân thủ đầy đủ quy trình kỹ thuật và quan tâm chăm sóc cẩn thận nhưng chỉ có một vài gốc giữ được quả ghép còn lại phần lớn đều “không đạt yêu cầu”. Sau khi ghép, một số loại quả sinh trưởng kém nên chất lượng, màu sắc… chưa bảo đảm; chín không đúng dịp Tết Nguyên đán. Không nản lòng, rút kinh nghiệm từ thất bại đó, năm 2009, ông Lê Đức Giáp tiếp tục ghép thử nghiệm “cây ngũ quả”. Lần này, ông không ghép đồng loạt mà chú ý đến thời điểm ghép từng loại quả để vừa phù hợp với chu kỳ sinh trưởng của quả vừa không làm ảnh hưởng đến sự phát triển của cây “mẹ”. Lần lượt 5 loại quả đã được ông Giáp ghép thành công là cam, quất, quýt, bưởi Diễn và phật thủ. Kết quả, Tết Nguyên đán năm 2009, thị trường cây cảnh Hà Nội và các tỉnh lân cận có thêm một loại cây độc đáo là “cây ngũ quả” với 5 loại quả cùng sinh ra từ một gốc cây. Chính điểm “lạ” này đã thu hút sự quan tâm của người mua. Chỉ trong thời gian ngắn, gần 100 “cây ngũ quả” trong vườn nhà ông Giáp đã được khách mua hàng từ nhiều tỉnh tìm về đặt mua. Vụ cây năm ấy, gia đình ông Giáp thu lãi hơn 200 triệu đồng.

Nhớ lại thời gian đó, ông Lê Đức Giáp chia sẻ: “Điều làm tôi vui nhất lúc ấy không phải là giá trị kinh tế thu được mà cái chính đó là những công sức, vất vả của cả gia đình đã được đền đáp. Việc ghép nhiều loại quả trên cùng một cây tuy khó nhưng không phải là không thể làm được”.

Ông Lê Đức Giáp bên những cây ghép độc đáo của mình

Không dừng lại ở “cây ngũ quả”

Chưa bằng lòng với thành công bước đầu, nhận thấy tiềm năng khá lớn của thị trường cây cảnh tết, từ năm 2010 đến nay, ông Lê Đức Giáp đã tiếp tục thực nghiệm, tìm tòi để tăng số lượng các loại quả có thể ghép trên một cây. Đến nay, đã có tổng số 9 loại quả được ông Giáp ghép thành công trên cùng một gốc cây “mẹ”. Theo ông Lê Đức Giáp, có 2 vấn đề khó nhất trong quá trình ghép các loại quả đó là lựa chọn gốc cây “mẹ” và quyết định thời điểm ghép đối với từng loại quả cụ thể.

Với kinh nghiệm thực tế của mình, hàng năm, ông Giáp thường chọn gốc cây bưởi từ 1 - 2 năm tuổi để ghép quả. Vì những cây ở độ tuổi này sẽ có bộ rễ chùm khoẻ, đủ sức hút chất dinh dưỡng để cung cấp cho các loại quả, bảo đảm các quả sau ghép có đủ chất dinh dưỡng để sinh trưởng tốt. Cùng với đó, việc ghép từng loại quả đúng thời điểm cũng quyết định đến chất lượng cây ghép vì mỗi loại quả có một chu kỳ sinh trưởng riêng. Để các loại quả có thể chín cùng lúc đúng vào thời điểm Tết Nguyên đán, từng loại quả lại được ông Giáp tiến hành ghép lên thân cây “mẹ” vào một thời điểm cụ thể: Quả bưởi được ghép vào đầu tháng 4 (âm lịch); tiếp đó là đến quả cam, chanh đào (tháng 5 âm lịch); các loại quả còn lại như quất, quýt, phật thủ… thì sẽ được ghép vào khoảng tháng 8 âm lịch.

Có mặt tại khu vườn của gia đình ông Giáp vào thời điểm trước Tết Nguyên đán Đinh Dậu 2017, chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng và khâm phục sự tài hoa, sáng tạo của người nông dân hơn 60 tuổi này. Trên 200 gốc cây ghép nhiều loại quả đã sẵn sàng đến với người mua. Phục vụ sở thích của khách hàng, đến nay, trên cùng một loại cây, ông Giáp đã ghép thành công nhiều loại quả phổ biến như phật thủ, canh đào, cam (gồm cam Vinh, cam đường, cam sành, cam Canh…), bưởi (gồm bưởi Diễn, bưởi đỏ, bưởi da xanh…).

Chị Nguyễn Thị Thanh Hằng, khách mua cây ở phường Liễu Giai, quận Ba Đình, thành phố Hà Nội chia sẻ: “Hơn 4 năm nay, từ khi biết đến loại cây độc đáo do gia đình ông Giáp tạo ra, năm nào tôi cũng về đây đặt mua cây để bày tết và biếu hai bên nội ngoại”.

Được biết, hiện nay, bình quân mỗi năm vào dịp Tết Nguyên đán, gia đình ông Lê Đức Giáp cung cấp ra thị trường khoảng trên 200 cây ghép các loại. Giá bán tại vườn dao động từ 2 - 10 triệu đồng/cây, tuỳ từng loại. Cá biệt, có những cây “khủng”, giá bán có thể lên tới hàng chục triệu đồng. Vụ cây cảnh năm nay, sau khi trừ chi phí, gia đình ông Lê Đức Giáp còn thu về khoảng trên 400 triệu đồng. Chia sẻ với chúng tôi, ông Giáp cho biết: “Ghép các loại quả để tạo thành “cây ngũ quả”, “cây thất quả”, “cây cửu quả” đòi hỏi người trồng cây phải thực sự chuyên tâm, tỉ mỉ. Bởi vậy, mỗi cây ghép thành công là một sản phẩm nghệ thuật chưa đựng sự tâm huyết của người trồng cây”./.