Gia đình bác Thắm đã nhiều năm nay được sự tín nhiệm của tỉnh, địa phương chọn tham gia dự án “Bảo tồn quỹ gen gà móng Tiên Phong” do Viện chăn nuôi Việt Nam triển khai thực hiện.

Giữ một chú gà móng gen gốc bố mẹ trên tay, bác Thắm chỉ từng đặc điểm để chúng tôi thấy rõ được nét đặc trưng của gà bản địa quê mình. Gà móng có vóc dáng to, chắc khỏe, đặc biệt là đôi chân rất to và vững chắc… Nuôi gà móng cũng không phức tạp lắm, thức ăn cho gà gồm các loại như ngô, thóc, rau xanh và cây chuối. Gà móng có chất lượng thịt chắc, thơm ngon và đậm đà, ai ăn một lần cũng sẽ nhớ và thấy được sự khác biệt ngay lần ăn đầu tiên.

Được biết bác Thắm nuôi gà móng 13, 14 năm nay. Trước đây bác đã thử sức nhiều nghề, nuôi trồng nhiều loại cây, con nhưng không tồn tại được bao lâu. Chỉ đến khi gia đình bác chuyển sang nuôi gà móng bản địa, bác mới cảm nhận hết được sự nhiệt huyết và lòng đam mê nghề.

Với diện tích hơn 2 ha, gia đình bác Thắm đã nhận đấu thầu thuê làm trang trại theo hình thức khoán sản phẩm trả thuê hàng tháng. Ngoài việc quy hoạch trồng các loại cây lấy gỗ lâu năm, bác Thắm đã bắt tay nuôi loại gà móng ngay từ năm 2004 và đã có những thành công nhất định. Nhờ có kinh nghiệm và uy tín, đến năm 2009, gia đình bác được tỉnh chọn tham gia dự án “Bảo tồn gen gà móng Tiên Phong” của Viện Chăn nuôi Việt Nam. Từ dự án này, gia đình bác đã được hỗ trợ những con gà giống mang gen gốc bố mẹ và duy trì bảo tồn phát triển giống cho đến tận ngày nay. Để việc nhân giống phát triển mở rộng đàn nuôi hiệu quả, gia đình bác đã xây dựng 5 dãy chuồng với tổng diện tích trên 1000 m2, chia ra từng loại: khu chuyên nuôi gà gen gốc bố mẹ, khu chuyên nuôi gà móng thương phẩm và khu chuyên nuôi úm gà con. Chuồng trại cao ráo, được quay lưới cách ly với xung quanh, có sân chơi rộng rãi để gà được chạy. Xung quanh trang trại và chuồng nuôi, trồng gần vạn cây các loại như cây sưa, xoan, xà cừ, keo, bạch đàn… vừa tạo bóng mát, vừa tăng thu nhập cho gia đình. Bác Thắm cũng đầu tư đầy đủ các trang thiết bị phục vụ cho sản suất như máy bơm nước, 2 máy ấp trứng để ấp nở giống gà móng cung cấp cho các hộ có nhu cầu nuôi… Đặc biệt bác cũng áp dụng nghiêm các biện pháp chăn nuôi an toàn sinh học như nuôi gà trên nền đệm lót sinh học, vệ sinh chuồng trại, khử trùng tiêu độc, tiêm phòng dịch bệnh đúng quy định. Không những vậy gia đình bác còn thuê thêm lao động từ 3-4 người để cùng gia đình chăm sóc cây cối và con nuôi của trang trại. Nhờ vậy vườn cây lấy gỗ và các chuồng trại nuôi gà móng luôn được sạch sẽ, thoáng mát, không nặng mùi, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái nơi đây.

Bác Thắm chăn nuôi và kinh doanh gà móng theo phương pháp: Cho ghép tỷ lệ 1 trống với 8 mái để sản xuất giống vừa bán giống vùa nuôi trưởng thành. Trong số gà trưởng thành bác lại chọn những con đạt tiêu chuẩn để giữ lại gây giống, số còn lại được chăm sóc thành gà thịt để bán xuất chuồng. Hàng năm bác duy trì trung bình khoảng hơn 4000 con gà móng các loại, gồm 2000 gà giống bố mẹ (trong đó có 1 đàn 300 con mang gen gốc gà móng bố mẹ nằm trong dự án bảo tồn) và 2000 gà móng các giai đoạn. Theo đó mỗi năm cung cấp trên một vạn con giống gà móng với giá trung bình từ 20-25.000 đồng/con. Những con gà được nuôi thương phẩm sau 6 tháng sẽ đạt trọng lượng 2,5-3 kg sẽ được xuất chuồng với giá trung bình 150.000 đồng/kg. Riêng với những con gà mái sinh sản sẽ nuôi trong vòng 2 năm kể từ khi nở trứng và chỉ khai thác đẻ trứng lấy giống trong thời gian một năm rưỡi, rồi sau đó chuyển sang bán gà thịt.

Ông Lê Đức Thủy, giám đốc HTX Tiên Phong cho biết: Toàn xã Tiên Phong có khoảng 500 hộ nuôi với quy mô nhỏ vài chục con. Hộ gia đình bác Thắm là hộ có quy mô đàn lớn vài nghìn con, nhiều năm liên tục thành công với giống gà móng bản địa này. Để hỗ trợ cho nghề nuôi gà móng phát triển, xã đã thành lập hiệp hội chăn nuôi thu hút sự tham gia của 54 hội viên đã giúp đỡ nhau về kinh nghiệm, kỹ thuật, vốn, con giống và tiêu thụ sản phẩm. Bên cạnh đó với sự hỗ trợ của các cơ quan đoàn thể như: Dự án FAO, Viện Chăn nuôi, Trung tâm Khuyến nông, ban ngành đoàn thể các cấp đã đóng góp đáng kể trong việc bảo tồn và phát triển cũng như mở rộng thị trường tiêu thụ cho đàn gà móng Tiên Phong của địa phương.

Trang trại của gia đình bác Thắm được quy hoạch khá biệt lập với khu dân cư, giống như một khu rừng thu nhỏ với hàng nghìn gốc các loại cây trồng lấy gỗ rất thuận lợi cho việc nuôi giống gà móng Tiên Phong. Theo bác Thắm, nếu có diện tích trang trại thì phải kết hợp giữa việc trồng cây với chăn nuôi mới có thể mang lại hiệu quả một cách bền vững, lấy ngắn nuôi dài và ngược lại mới tránh được sự rủi ro trong sản xuất... Từ quan điểm đó mà mô hình trang trại đã cho gia đình bác thu nhập cao và ổn định, giúp kinh tế gia đình ngày một phát triển hơn.