Khác với các bạn cùng trang lứa, sau khi học xong cấp ba, người thi vào đại học, người đi lính… miễn sao thoát khỏi nghề nông vất vả, tuy nhiên anh Roe lại lựa chọn cho mình cái nghiệp gắn với những thửa ruộng của gia đình, đó là nghề trồng đào. Anh Roe cho biết: Trồng đào là nghề chính của gia đình anh khoảng 10 năm nay, góp phần ổn định đời sống sinh hoạt cho 6 khẩu trong gia đình. Hiện gia đình anh có khoảng 150 gốc đào, chủ yếu đào cổ với giá cho thuê bình quân 8- 9 triệu đồng/gốc. Sau khi trừ các chi phí, gia đình anh thu lãi khoảng 250 triệu/năm.
Hiện gia đình anh có khoảng 150 gốc đào
Tiếp chúng tôi tại vườn đào của gia đình, anh Roe chia sẻ: Với những gốc đào cổ, khách hàng luôn lựa chọn để thuê chơi tết chứ không mua thẳng như những gốc đào tơ bởi giá cho thuê sẽ rẻ bằng một nửa so với giá khi mua thẳng. Mặt khác việc chăm sóc những gốc đào cổ hết sức tỉ mỉ, yêu cầu người trồng phải dày dặn kinh nghiệm.
Để có những gốc đào cổ đẹp, hàng năm vào trung tuần tháng 11 âm lịch, anh thường lặn lội lên Lạng Sơn, vào tận các bản vùng sâu, vùng xa tìm mua những gốc đào ta của người dân trên đó, rồi thuê xe trở về dưới quê để trồng. Sau khi có được những gốc đào đó, anh cắt tỉa tạo thế theo ý muốn của mình, sau đó vun vào đất, khoảng 1 tuần sau anh bắt đầu ghép mắt. Cũng theo anh Roe, kỹ thuật ghép mắt hết sức quan trọng, yêu cầu người ghép phải có đôi tay khéo léo, tỉ mỉ mới cho tỷ lệ ghép thành công cao. Muốn gốc ghép không bị tác động xấu từ môi trường, tất cả các vết cắt đều được anh bịt kín bằng nilon. Mắt ghép được chọn từ những cành bánh tẻ, thân mập; tùy vào độ lớn nhỏ của gốc ghép mà ghép một hay nhiều mắt. Sau ghi ghép, các mắt ghép được cố định bằng dây nhựa vào gốc ghép rồi bịt kín, cách biệt với môi trường bên ngoài để tránh vi khuẩn xâm nhập vào vết ghép. Sau 1 tháng anh tháo túi nilon để mắt ghép không bị hấp hơi làm thối mắt ghép.
Quy trình chăm sóc cây đào của gia đình anh cũng khác so với các hộ khác rất nhiều. Thay vì bón phân lân, phân đạm tổng hợp, anh thường mua đỗ tương nghiền nhỏ ngâm với nước phân lợn hoặc mua cá rô phi ngâm thối, sau khoảng 15 ngày anh đem tưới cho đào. Cứ khoảng 15 ngày anh tưới một lần, đến trung tuần tháng 7 thì anh ngừng tưới, lúc đó anh tiến hành bón kali với mục đích để cho cây được bền hơn và nụ hoa to hơn.
Việc cắt tỉa, tạo dáng cho những gốc đào cổ được anh tiến hành 2 lần/năm vào tháng 3 và tháng 7 âm lịch. Đặc biệt, sau mỗi lần cắt tỉa, anh bón phân, tưới ẩm cho cây để cây bật nhiều dăm, sẽ cho nhiều nụ hơn.
Từ thực tế trồng đào, anh Roe thấy khó khăn nhất ở hai vấn đề: Thứ nhất, trong những năm gần đây, điều kiện thời tiết diễn biến hết sức phức tạp, đòi hỏi người trồng đào phải có óc phán đoán nhanh nhạy. Có những năm thời tiết nắng nóng kéo dài, cây sinh trưởng nhanh, nếu không có những biện pháp can thiệp tốt rất có thể hoa nở sớm. Tuy nhiên cũng có những năm thời tiết lạnh kéo dài nếu như vặt lá muộn, hoa sẽ không nở, do vậy đều ảnh hưởng đến thu nhập cuối năm.
Do trồng đào lâu năm nên anh phần nào cũng chủ động được khi điều kiện thời tiết bất lợi. Anh thường xuyên ghi chép diễn biến thời tiết để theo dõi, nếu như năm nào nắng nóng kéo dài, anh tiến hành khoanh gốc sớm để kìm hãm sự phát triển của cây, hãm cho hoa không nở sớm. Nếu thời tiết lạnh, anh bao bọc bằng túi nilon hoặc thắp điện, tạo điều kiện ấm áp cho cây đào phát triển, ra hoa đúng thời điểm tết.
Thứ hai là khó khăn về phòng bệnh nấm phấn trắng (rệp trắng) gây ra trên cây đào. Bệnh xuất hiện khi điều kiện thời tiết mưa nhiều, độ ẩm không khí cao. Hàng năm, bệnh thường xuất hiện vào thời điểm đầu xuân và trung tuần từ tháng 9 đến tháng 12. Nếu như không vệ sinh đồng ruộng, chọn những giống kháng bệnh tốt thì đào rất dễ mắc bệnh nấm phấn trắng. Trên thị trường hiện nay chưa có loại thuốc đặc trị bệnh này. Anh hi vọng các nhà khoa học sẽ sớm tìm ra thuốc đặc trị bệnh nấm phấn trắng trên cây đào và mong muốn các đơn vị chuyển giao khoa học kỹ thuật như Trung tâm Khuyến nông, Trạm Khuyến nông các huyện thường xuyên quan tâm, chuyển giao những tiến bộ khoa học kỹ thuật mới trong trồng đào nói riêng và trồng các loại hoa nói chung cho những người nông dân như anh để các anh yên tâm canh tác.
Theo ông Nguyễn Mạnh Hùng - Trưởng thôn Núm, xã Dĩnh Trì: Trong điều kiện đất nông nghiệp ngày càng thu hẹp thì việc chuyển đổi giống cây trồng là việc hết sức quan trọng, góp phần đáng kể nâng cao thu nhập cho người dân xã nhà. Mô hình trồng đào của gia đình anh Roe là một trong những mô hình điển hình tiên tiến của địa phương.