Viện KHKT nông nghiệp duyên hải Nam Trung Bộ đã nghiên cứu ảnh hưởng của phương pháp tưới nước đến năng suất của cây xoài trên đất cát. Nghiên cứu này cho thấy, tưới tiết kiệm cho xoài vừa giảm được nhiều khoản chi phí và đặc biệt là năng suất xoài tăng cao vượt trội.

Tham quan vườn xoài áp dụng phương pháp tưới tiết kiệm của ông Ngọc

Nghiên cứu trên của Viện tập trung vào việc cải thiện hiệu quả sử dụng nước của cây xoài thông qua các phương pháp và công nghệ tưới khác nhau, để sử dụng hiệu quả nguồn nước. Xác định chính xác lượng nước tưới theo yêu cầu của cây trồng theo từng giai đoạn sinh trưởng, phát triển và cung cấp đúng vị trí để hạn chế thất thoát nước tưới mức thấp nhất.

Theo TS Nguyễn Thanh Phương, Phó Viện trưởng Viện KHKT nông nghiệp duyên hải Nam Trung Bộ, Bình Định có tổng diện tích xoài 1.400ha, trong đó 1.300ha đang kinh doanh, tổng sản lượng hàng năm trên dưới 5.400 tấn. Các giống xoài được trồng phổ biến là: Xoài cát Hòa Lộc, cát Chu, cát trắng, xoài bưởi… Trong đó xoài cát Hòa Lộc có chất lượng cao nhất, mang lại lợi nhuận lớn nhất cho nông dân.

“Tuy nhiên, xoài cát Hòa Lộc ở Bình Định cũng đang gặp khó về kỹ thuật canh tác, đặc biệt là phải được tưới đủ nước xoài mới cho năng suất cao, chất lượng tốt. Vì trong giai đoạn nuôi quả, nếu bị khô nước, khi gặp mưa sẽ xảy ra hiện tượng rụng trái và nứt trái. Lo ngại, nông dân cứ “cắm đầu” tưới nhiều lần hơn mức cần thiết, lượng nước tưới cũng nhiều hơn yêu cầu, gây lãng phí công lao động cũng như tài nguyên nước”, TS Phương chia sẻ.

Phương pháp tưới tiết kiệm cho cây xoài được áp dụng trên 1ha xoài 16 năm tuổi của ông Nguyễn Ngọc (63 tuổi) ở thôn Tân Hóa Nam, xã Cát Hanh (huyện Phù Cát). Ông Ngọc dùng chảo bốc hơi nước loại nhỏ, có đường kính tối thiểu 60cm, chiều cao 25 - 30cm, làm bằng nhựa hoặc kim loại. Bên trong chảo có 1 thước đo để xác định lượng nước bốc hơi. Chảo bốc hơi nước được đặt trong vườn xoài để xác định lịch trình tưới nước thông qua lượng bốc hơi nước trên chảo. Sử dụng loại dây tưới nhỏ giọt không bù áp có đường kính 12mm, áp suất tưới từ 0,2 - 0,5bar, lưu lượng tưới từ 0,3- 0,8 lít/giờ, khoảng cách giữa 2 đầu nhỏ giọt là 0,22m.

Ông Nguyễn Ngọc, chủ vườn xoài áp dụng mô hình tưới tiết kiệm cho biết: “Phương pháp tưới nhỏ giọt cho cây xoài lợi tứ bề. Trước đây, với 100 cây xoài, nếu tưới theo cách truyền thống thì tui phải mất hơn 1 ngày, còn bây giờ chỉ cần kéo cầu dao lên 3 tiếng đồng hồ sau là đủ lượng nước, sau đó nhìn lượng nước bốc hơi trong chảo khi thấy cây cần nước là tui tưới lại.

Mô hình tưới tiết kiệm này đáp ứng đủ lượng nước tưới cho cây, không thừa cũng không thiếu. Cây xoài mà tưới thừa nước sẽ dẫn tới hiện tượng rụng quả non. Với cách tưới trên, sau thu hoạch cây xoài sẽ phục hồi nhanh hơn, mùa sau cho hoa cho quả nhiều hơn. Ngoài ra còn tiết kiệm được thời gian, công lao động, tiền điện.

Đặc biệt, tưới tiết kiệm năng suất xoài đạt rất cao. Ví như vườn xoài này trước đây tưới theo cách phổ thông năng suất cho khoảng từ 5 - 6 tấn/ha, nhưng áp dụng tưới tiết kiệm hiện năng suất vườn xoài của tui tăng gần gấp đôi, đạt khoảng 10 tấn/ha, quả loại 1 đạt nhiều hơn, do cây xoài được “ăn” nước đúng thời điểm nó cần nên nuôi quả tốt”.