Cây hồ tiêu được xem là cây trồng hàng hóa chiến lược của tỉnh ta, với điều kiện khí hậu và đất đai thuận lợi đã tạo ra sản phâm có chất lượng cao, mang lại thu nhập cho người dân. Tuy nhiên trên cây tiêu thường có nhiều loại sâu bệnh nguy hiểm gây hại, trong đó bệnh vàng lá chết chậm là đối tượng nguy hiểm đã và đang gây hại trên nhiều vườn hồ tiêu hiện nay.
Hiện tượng vàng lá có thể do nhiều nguyên nhân, cần phân biệt cụ thể các triệu chứng để có biện pháp phòng trừ đúng:
- Trên những vườn bón phân chăm sóc kém mà nhất là thiếu đạm sinh ra hiện tượng vàng lá, trường hợp này cây thường có biểu hiện còi cọc
- Có trường hợp bệnh do tuyến trùng gây nên, trường hợp này rễ bị sưng nhưng không bị thối, cây thường biểu hiện vàng, sinh trưởng kém, hiếm gây chết cây.
- Có trường hợp bệnh chỉ do nấm gây hại, mà chủ yếu là nhóm nấm thuộc họPythiacea như: Phytophthora, Pythium, thường gây thối rễ, cây bị nhẹ thường biểu hiện vàng lá, khi bị nặng dẫn đến rụng đốt chết cây. Những khu vực tiêu thoát nước kém bệnh thường bị nặng, trên những chân đất bằng bệnh thường xuất hiện ở các khu vực trũng. Các khu vực đất dốc thường bị bệnh ở dưới chân dốc, nguyên nhân do nấm thuộc nhóm này là nấm thuỷ sinh, sinh sản nơi có độ ẩm cao và lây lan nhanh theo nguồn nước
- Triệu chứng vàng lá còn do rệp sáp gây nên rất dễ nhầm với triệu chứng do bệnh. Tuy nhiên rất dễ phân biệt, nếu do rệp sáp vào mùa khô khi đào rễ thấy xuất hiện rất nhiều rệp sáp, mùa mưa không thấy rệp sáp nhưng hệ thống rễ đã bị tổn thương sưng to (Còn gọi là rễ bị măng xông) do trong mùa khô cây bị rệp sáp gây hại nặng.
Hiện nay những vườn tiêu bị vàng lá ở tỉnh ta thuộc dạng bị tuyến trùng gây hại sau đó do nhóm nấm bệnh tấn công.
Triệu chứng bệnh
Trên thân lá: lá bị vàng từ dưới tán vàng lên trên tán, vàng từ trong tán vàng ra, do vậy các lá già thường vàng trước, sau đó héo và rụng, tiếp theo là các đốt rụng.
Bộ phận rễ: Ban đầu nấm tấn công vào đầu chóp rễ, bệnh nặng hơn lớp vỏ ngoài của rễ bị tướp rách, khi bị nặng hệ thống rễ bị thối, mủn, thâm đen. Trên rễ thường có các u sưng và vết chích màu đen do tuyến trùng chích hút dịch cây.
Những cây bị bệnh thường ra hoa đậu quả kém dẫn đến năng suất và chất lượng giảm, sau một thời gian cây bị chết.
Bệnh thường bị nhiễm vào mùa mưa , những ruộng chăm sóc kém, bón ít phân kali và phân chuồng, tiêu thoát nước trong mùa mưa kém bệnh thường biểu hiện nặng.
Biện pháp phòng trừ
- Nhóm nấm bệnh này và tuyến trùng sần rễ thường lây lan theo nguồn nước vì vậy trên những vườn bị bệnh cần vệ sinh đồng ruộng, gom bỏ toàn bộ thân, lá, rễ những cây bị chết đem đốt.
- Bón phân cân đối, bón thêm phân vi sinh để tăng cường các vi sinh vật có ích hoạt động . Dùng các loại phân bón lá tăng cường sự hấp thu để nuôi quả chống hiện tượng rụng quả trong những tháng tới.
- Làm các hệ thống tiêu thoát nước trong vườn, tránh úng đọng nước.
- Sử dụng kết hợp một số thuốc trừ tuyến trùng và trừ bệnh như:
+ Sử dụng phân bón hữu cơ đa chức năng SH1 . Trong loại phân bón vi sinh này có xạ khuẩn có khả năng tiêu diệt tuyến trùng và nấm Tricoderma có tác dụng tiêu diệt nấm hại gốc và rễ cây hồ tiêu. Ngoài ra, loại phân bón này còn cung cấp chất dinh dưỡng cho hồ tiêu bởi trong phân có nhóm vi sinh vật có khả năng phân giải lân khó tiêu thành lân dễ tiêu, có vi sinh vật cố định đạm cung cấp đạm cho hồ tiêu. Ngoài ra, còn làm tăng độ mùn, làm đất tơi xốp...
+ Thuốc trừ tuyến trùng: Nokap 25EC Furazan 3H hoặc Mocap 10G
+ Thuốc trừ nấm Fusarium :Viben C (Benlat C) hoặc Bavistin 50EC.
+ Thuốc trừ nhóm nấm Phytophthora, Pythium: Ridomil Gold 68WP, AGRI - FOS 400 .
+ Dùng chế phẩm nấm đối kháng Tricoderma có tác dụng trừ được các loại nấm gây hại vùng rễ.
Trong mùa mưa hiện nay , khi dùng thuốc có thể dùng cần sục để sục thuốc vào đất để hạn chế đứt rễ tiêu ./.