I- Đặc tính sinh học của rau cải:
Rau cải vốn ưa khí hậu mát, lạnh song cũng có những giống chịu nóng khá tốt, nhóm cải ăn lá gồm có cải bẹ, cải xanh, cải trắng. Tuy có giá trị sử dụng khác nhau, song chúng có chung một số đặc điểm sau:
- Thích hợp với khí hậu ôn hoà, mát nên được trồng chủ yếu trong vụ Đông xuân, riêng cải Xanh và cải Bẹ trắng chịu được nhiệt độ cao nên thích ứng rộng, trồng được quanh năm.
- Hầu hết các loại cải có bộ rễ ăn nông và có bộ lá lớn nên chịu hạn kém. Cây lưu giữ các vi sinh vật lớn và lâu nếu dùng nước bẩn để tưới.
- Rất mẫn cảm với phân bón, nhất là phân hoá học. Hàm lượng nitrat (NO3) ở các loại cải thường cao vượt ngưỡng nếu không tuân thủ nghiêm ngặt quy trình bón thúc.
- Chúng thường bị sâu bệnh, nhất là sâu phá hoại. Việc phòng trừ bằng phương pháp IPM có hiệu quả rõ rệt so với sử dụng thuốc hoá học.
Các loại cải ăn lá tạm chia thành 3 nhóm: Nhóm cải Bẹ, nhóm cải Xanh, nhóm cải Trắng.
II- Kỹ thuật trồng rau cải:
1- Cải bẹ:
* Thời vụ gieo trồng: Gieo vào các tháng 8-9-10, tuổi cây con 30-35 ngày (có 4-5 lá thật ) trồng tháng 9-10-11. Để trồng 1ha cần 350-400 gam hạt, 1m2 vườn ươm gieo khoảng 2-2,5 gam hạt giống.
* Làm đất bón lót và trồng: Làm luống rộng 1,2-1,5m, trồng 3 hàng trên luống với khoảng cách 40-50cm. Mật độ cây khoảng 35.000-40.000 cây/ha (2.000 cây/sào), trồng theo hốc, bổ hốc trồng trên mặt luống sâu 12-15 cm và cách nhau 40-50 cm.
- Bón lót cho 1 sào cải bẹ như sau:
. Phân chuồng: 0,7-1 tấn
. Phân đạm urê: 1-1,5 kg
. Phân lân: 6-7 kg
. Phân Kali: 1,5 kg
Tất cả loại phân này được trộn đều và bón trực tiếp vào hốc, đảo đều đất và đặt cây giống vào, chú ý đặt cây giống ở tư thế tự nhiên và lấp đất, ấn nhẹ đất quanh gốc và phủ đất san bằng mặt luống.
* Chăm sóc:
- Tưới nước: Sau khi trồng tưới nước ngay, ngày một lần, chỉ tưới nhẹ để giữ ẩm cho cây mau bén rễ. Sau khi cây đã hồi xanh, chỉ tưới khi thấy đất không còn đủ ẩm.
- Bón thúc và vun xới: Sau khi trồng 10-15 ngày thì tiến hành bón thúc lần đầu bằng nước phân chuồng hoai hay phân bắc đã ngâm kỹ, có thể dùng phân đạm với lượng 1,5-2 kg/sào rắc trên mặt luống gần gốc cây rồi tưới nước để phân ngấm vào đất. Khi cây xoè lá bón thúc lần hai, trước khi thúc cần xới trước vài hôm , kết hợp vun gốc và làm cỏ. Trong suốt quá trình sinh trưởng cải bẹ cần bón thúc 5-7 lần, lượng phân bón thúc cho 1 sào cải bẹ như sau:
. Phân chuồng: 3-5 tạ phân chuồng ủ hoai.
. Phân urê: 4-5 kg.
* Thu hoạch: Sau trồng 3-4 tháng có thể thu hoạch được hoặc để già hơn, có thể tỉa lá chân lá già để ăn dần, khi cây có hoa thì nhổ cả cây. Năng suất có thể đạt 30-70 tấn/ha. Lưu ý: Thu hoạch sau bón phân thúc (N) và phun thuốc BVTV ít nhất là 7 ngày.
2- Cải xanh:
* Thời vụ:
- Vụ Đông xuân gieo từ tháng 8-11, tuổi cây con 20-25 ngày.
- Vụ Xuân hè gieo từ tháng 2- 6, tuổi cây con 30 - 35 ngày.
* Làm đất bón lót và trồng: Làm luống rộng 1,2-1,5 m, cao 10-15 cm, vụ xuân hè làm luống cao hơn để đề phòng mưa ngập.
Bón lót cho 1 sào cải xanh cần:
- Phân chuồng hoai mục: 700-900kg
- Đạm Urê: 1-1,5 kg
- Ka li: 1,5-2 kg
- Lân supe: 5 kg
Trải đều phân trên mặt luống lấy cuốc đảo đều, san phẳng và rải giống cải xanh lên, Lượng hạt cần vải 5-8g/m2, Khi cải có 2-3 lá thật thì ăn dần. Nếu để cấy thì tuổi cây con 20-25 ngày.
* Chăm sóc và thu hoạch cải xanh: Cải Xanh là cây rất ngắn ngày, chú ý không để cho cây đói phân, đói nước, vì như vậy năng suất sẽ giảm rất nhanh. Vì vậy cần bón thúc bằng phân nước từ 3-4 lần với lượng 2-3kg urê/sào. Năng suất hiện nay đạt khoảng 20-40 tấn/ha. Thu hoạch cần bảo đảm thời gian cách ly