Giải thưởng Chất lượng Quốc gia là sự vinh danh của Nhà nước, của Thủ tướng với các doanh nghiệp làm tốt các mô hình quản lý chất lượng hiệu quả. Giải thưởng này là hệ thống danh hiệu duy nhất tại Việt Nam dành cho quản lý chất lượng tại doanh nghiệp.

Sự khác biệt lớn của giải thưởng này với các loại giải thưởng khác ở 3 điểm chính như sau:

- Thứ nhất, đây là danh hiệu tôn vinh cấp quốc gia của Nhà Nước, thể hiện trong Luật Quốc hội, Nghị định Chính Phủ (Luật Chất lượng sản phẩm hàng hóa năm 2007, Nghị định 132 năm 2008). Quyết định trao giải là do Thủ tướng ký. Giải thưởng này cũng nằm trong hệ thống giải thưởng chất lượng quốc tế châu Á – Thái Bình Dương.

- Thứ hai, việc xét thưởng không làm định tính mà bằng phương pháp cho điểm định lượng với 7 tiêu chí trên tổng thang điểm là 1000 điểm để bảo đảm tính khách quan công bằng.

- Thứ ba, các DN tham dự giải thưởng này không phân biệt quy mô, ngành nghề, có thể là DN sản xuất hoặc DN dịch vụ, có thể là DN lớn hoặc DN vừa và nhỏ, đều có thể nhận giải. 

Vì là giải thưởng cấp Nhà nước nên thủ tục xét thưởng chặt chẽ, phải qua 2 vòng đánh giá thẩm định là Hội đồng sơ tuyển tại địa phương do Sở Khoa học & Công nghệ chủ trì và Hội đồng cấp quốc gia do Bộ Khoa học & Công nghệ chủ trì.

Hồ sơ tham dự gồm 8 bộ báo cáo, tại liệu khác nhau. Trong đó Báo cáo tự giới thiệu doanh nghiệp và báo cáo tự đánh giá theo 7 tiêu chí của giải thưởng là nội dung rất phức tạp. Làm được việc này đòi hỏi doanh nghiệp phải có cán bộ chuyên môn, am hiểu và đánh giá và trình bày được kết quả hoạt động quản lý chất lượng. Thực tế cho thấy, để hoàn tất được hồ sơ như vậy, có doanh nghiệp đã phải làm trong vòng vài tháng.

Theo ông Lê Quốc Khánh – Phó Tổng giám đốc Công ty CP bóng đèn phích nước Rạng Đông - doanh nghiệp đã được nhận GTCLQG, để được GTCLQG, Rạng Đông đã bắt đầu từ việc áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo hệ thống ISO 9001-2000. Tiếp đến là áp dụng hệ thống quản lý chất lượng EFQM - đây là hệ thống quản lý chất lượng đồng bộ của châu Âu. Công ty cũng nỗ lực nâng cao chất lượng hướng tới khách hàng, đốc thúc và kiểm soát chất lượng từ đầu vào cho tới đầu ra. Hướng tới phát triển bền vững thân thiện với môi trường. Các nỗ lực của Công ty trong việc nghiên cứu phát triển R&D thông qua xây dựng các phòng thí nghiệm hợp chuẩn quốc gia. Thành lập trung tâm nghiên cứu hợp tác liên kết với Đại học Bách Khoa và Viện Khoa học công nghệ Việt Nam.

GTCLQG là tiền để để các doanh nghiệp đạt Giải thưởng Chất lượng Quốc tế Châu Á Thái Bình Dương. Ảnh: N. N

Theo các chuyên gia của Văn phòng GTCLQG - Tổng cục Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng, khi tham gia giải thưởng các doanh nghiệp phải trải qua được 7 tiêu chí xét thưởng, trong đó chú trọng đến tiêu chí về vai trò lãnh đạo và tiêu chí đo lường và quản lý tri thức. Tiếp đến là 11 giá trị cốt lõi của giải thưởng, trong đó có những giá trị rất quan trọng là: Tầm nhìn lãnh đạo; Tuyệt hảo trong việc định hướng tới khách hàng; Sự linh hoạt; Trách nhiệm xã hội; Tính nhất quán của hệ thống.

Về nội dung mô tả doanh nghiệp cần giới thiệu chi tiêt về: Môi trường hoạt động; về mối quan hệ doanh nghiệp. Làm rõ hơn các yếu tố chính bên trong và bên ngoài như: Sứ mệnh, tầm nhìn, giá trị cốt lõi, môi trường cạnh tranh, các thách thức và lợi thế, hệ thống cải tiến hoạt động… đối với doanh nghiệp.

Các chuyên gia cho rằng, doanh nghiệp khi đã tự đánh giá được mình và tiếp đến là được các hội đồng với các nhà quản lý và chuyên môn đánh giá, đó cũng là một lần doanh nghiệp nhìn thấy mình ở đâu trên bản đồ doanh nghiệp Việt Nam. Tương lai của doanh nghiệp sẽ ra sao được hiển hiện rõ nét thông qua đánh giá tham gia giải thưởng. Đồng thời, hơn cả sự tôn vinh của giải thưởng là các doanh nghiệp phải cam kết áp dụng các mô hình quản lý chất lượng theo những nội dung mà giải thưởng đưa ra.