Vận dụng vốn sống quý báu của ông cha, ngày nay, trên vùng đất Hỏa Tiến (thành phố Vị Thanh), nhiều nông dân đã… “hô biến” những thửa đất hoang hóa, nhiễm phèn nặng thành những vườn cây ăn trái, rẫy mía tươi xanh,… mang lại cho mình cuộc sống mới sung túc hơn.

“Ai ơi đừng bỏ ruộng hoang, 

Bao nhiêu tấc đất, tấc vàng bấy nhiêu”

Men theo con đường nông thôn uốn lượn, chạy dọc theo tuyến sông Cái, đoạn qua địa bàn xã Hỏa Tiến, chúng tôi không khỏi ngỡ ngàng trước sự đổi thay của vùng đất này. Cách đây khoảng 3 năm, rảo bước quanh tuyến này, không khó bắt gặp những mảnh vườn um tùm cây tạp, dừa nước chạy dài che khuất tầm nhìn ra sông lớn… Ấy vậy mà giờ đây, thay vào đó là những bãi đất màu mỡ, những rẫy mía, khóm, quýt mênh mông.

“Từ khi dịch vụ bơm bùn ra đời, dân xứ này được “mua đất” giá rẻ để trồng trọt, cải thiện đời sống. Chỉ tốn khoảng 20 triệu đồng/công để cải tạo đất, bà con sẽ có được mảnh đất đầy phù sa trên vùng đất phèn, thích hợp cho nhiều loại cây trồng” - ông Nguyễn Văn Bổn, ở ấp Thạnh Thắng, xã Hỏa Tiến, mở đầu câu chuyện chinh phục vùng đất bạc màu với chúng tôi như vậy.

Nhiều lão nông nơi đây kể rằng, cách đây không lâu, đất đai ở vùng này luôn trong tình trạng thừa phèn thiếu ngọt, sản xuất nông nghiệp rất khó. Vùng này chỉ trồng được khóm, nhưng năng suất cũng không cao do đất thấp. Để có được những vụ mùa bội thu, bà con phải bỏ ra chi phí rất cao, nhưng cũng không bền vững, vì vậy, nhiều hộ bỏ đất hoang cho cây tạp, dừa nước chen nhau mọc lên…

Ông Nguyễn Hoàng Đua, ở ấp Thạnh Thắng, là một trong những hộ đã và đang thành công trên vùng đất nhiễm phèn này nhờ bơm bùn, cải tạo lại vườn tạp. Ban đầu có ít tiền nên ông mướn bơm bùn, cải tạo 3 công vườn tạp, sau vụ mía đầu tiên cho năng suất cao, nên năm sau ông tiếp tục cải tạo thêm 4 công đất nữa. “Tết này, gia đình tôi thu hoạch được gần 100 tấn mía từ mảnh vườn vừa cải tạo, tổng thu nhập từ trồng mía vụ này khoảng 70 triệu đồng” - ông Đua khoe.

Cứ như vậy, sau mỗi vụ mía, ông Đua lại bơm thêm bùn, sau 3-4 vụ, từ những mảnh vườn đầy phèn giờ cao ráo, phì nhiêu. Ông Đua đang tính đến chuyện lập vườn cây ăn trái hoặc trồng lại khóm - đặc trưng của quê mình. “Đất tốt, rồi dân mình biết vận dụng khoa học kỹ thuật trong sản xuất, cộng với sự chăm chỉ làm ăn thì không lâu nữa đời sống người dân nơi đây sẽ đổi khác cho coi!” - ông Đua tâm sự.

Về xứ Hỏa Tiến những ngày này nghe nhiều người bàn tán chuyện người này, người kia bơm bùn cải tạo đất, thay đổi cơ cấu cây trồng mà ham. Tuy chưa có hiệu quả đồng đều, nhưng trong hơn 50 hộ bơm bùn đã có nhiều hộ trồng mía cho năng suất cao. Nếu như giá mía năm nay là điểm trừ cho… “chất lượng” thì màu xanh trên vùng đất phèn ngày nào là điểm cộng, là dòng sữa ngọt ngào cho những nông dân năng động.

Ngó thấy cây mai vàng trước sân chuyển mình thai nghén những nụ hoa, ông Đua lại nhớ hình ảnh mấy đứa cháu năm rồi xúm xít bên vợ chồng ông nhận lì xì tết. Có lẽ tết năm nay, bao lì xì của vợ chồng ông dành tặng cho cháu mình sẽ dày hơn…

Về lại ấp Thạnh Xuân, xã Hỏa Tiến, cảnh tượng đầu tiên hút mắt chúng tôi là những vườn cam, vườn quýt xum xuê, trĩu quả. Khó có thể hình dung được rằng trên vùng đất phèn mặn ngày nào lại có nhiều vườn cây ăn trái tươi tốt đến vậy!

Những ngày cuối năm, tiếp chúng tôi trong căn nhà rộng rãi, khang trang, ông Nguyễn Vãn Chín rôm rả khoe: “Mấy nãm nay, nhờ výờn quýt này mà cuộc sống gia đình tôi khá lên nhiều hơn. Trung bình mỗi công quýt, tôi thu lời khoảng 80 triệu đồng/năm. So với trồng khóm trước đây, lợi nhuận tăng gấp mấy lần”.

Sinh ra và lớn lên trên vùng đất khó, gia đình ông Chín cũng chỉ biết đến cây khóm - loại cây trồng thích hợp với thổ nhưỡng nơi này. Tuy nhiên, đất ít màu mỡ nên cây khóm cũng không cho năng suất cao. Cách nay khoảng 8 năm, ông Chín bạo gan phá 5 công khóm để đắp mô trồng quýt. Không ngờ từ đó đến nay, cuộc sống gia đình ông ngày càng khởi sắc. “Ban đầu, trồng quýt cũng không tốt đâu. Tình cờ tôi mua bã bùn mía về để trồng hoa màu xen trong liếp quýt thì nhận thấy cây quýt phát triển rất tốt. Từ đó đến nay, tôi cứ dùng nguồn bã bùn để cải tạo đất, vậy là quýt bám rễ luôn ở vùng đất này” - ông Chín chia sẻ.

Hiện tại, vườn quýt của gia đình ông Chín mở rộng lên đến 4ha. Trong đó, quýt cho thu hoạch 3ha, 1ha còn lại cũng bắt đầu cho trái chiếng. “Nghĩ lại tôi thấy cây quýt đến với mình giống như cái duyên, cái nợ vậy đó!” - ông Chín nói thêm.

Cũng nhờ trúng mùa quýt mà tết này, gia đình ông Chín lại có thêm niềm vui mới. Thu hoạch xong vụ quýt vừa rồi, ông Chín đã sửa sang lại nhà, xây thêm căn nhà mới ra riêng cho con trai. Đây cũng là bước ngoặt đánh dấu cho sự thành công trong quá trình lao động, sáng tạo của ông.

Nghĩ cũng lạ, vùng đất phèn ngày nào chỉ hạp với khóm, cây dại thì giờ lại kết duyên với quýt, với cam, tổng diện tích gần 600 công. 40 hộ dân ở xã này cải tạo đất bằng bã bùn, trồng quýt giờ đều thu về quả ngọt.

“Mùa xuân người ra đồng,

Lộc trải dài nương mạ”

Với những nông dân vùng Hỏa Tiến này có lẽ lộc giắt đầy cành cây bởi tình người với đất… Tiết trời trở lạnh cũng là lúc bận rộn nhất đối với các nhà vườn khi vào vụ thu hoạch quýt tết. Tại vườn ông Chín, người hái, kẻ cân, phân loại thật nhanh tay để kịp đóng thùng đưa về các phiên chợ.

Tết đã về!

“Tất cả như hối hả,

Tất cả như xôn xao”…