Trong khuôn khổ dự án “Xây dựng Trung tâm dịch vụ kỹ thuật nông nghiệp, tỉnh Xiêng Khoảng, nước CHDCND Lào"...
Trong khuôn khổ dự án “Xây dựng Trung tâm dịch vụ kỹ thuật nông nghiệp, tỉnh Xiêng Khoảng, nước CHDCND Lào" sử dụng vốn viện trợ không hoàn lại của Chính phủ Việt Nam dành cho Chính phủ Lào, triển khai hợp phần tăng cường năng lực, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã xây dựng mô hình cải tạo đàn bò tại tỉnh Xiêng Khoảng.
Tỉnh Xiêng Khoảng thuộc miền Trung Lào với địa hình chủ yếu là đồi núi, độ cao trung bình 1200 m so với mặt nước biển, có diện tích tự nhiên 15.880 km². Diện tích rộng lớn và điều kiện tự nhiên thuận lợi cho việc chăn thả và trồng cỏ để phát triển chăn nuôi gia súc nói chung và chăn nuôi bò nói riêng.
Tính đến nay, toàn tỉnh có tổng quy mô đàn bò 132.000 con. Tuy nhiên, chất lượng đàn giống không cao, khối lượng bò trưởng thành bình quân con đực khoảng 200kg/con, con cái 150kg/con.
Nguyên nhân do tập quán thả rông, không có kiểm soát về giống, không chọn tạo đàn cái nền và đực giống mà chủ yếu cho giao phối tự nhiên trong đàn, dẫn đến hiện tượng cận huyết làm chất lượng đàn giống ngày càng suy giảm. Nhằm giúp tỉnh Xiêng Khoảng nâng cao hiệu quả chăn nuôi bò, cải tạo thể vóc và năng suất của giống bò địa phương, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã triển khai xây dựng mô hình cải tạo đàn bò tại bản Khăng Nhao, huyện Paek.
Ngày 4/5/2016, trước sự chứng kiến của chính quyền huyện Paek, lãnh đạo các cấp ngành nông nghiệp từ trung ương, tỉnh đến cấp cơ sở. Đại diện Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã tiến hành bàn giao 8 con bò cái sinh sản, 2 con bò đực và các loại vật tư khác như thức ăn tinh, vắc-xin, hóa chất sát trùng, thuốc tẩy nội - ngoại ký sinh trùng, bạt che chuồng trại, cỏ giống VAO6, phân NPK để trồng cỏ cho 5 hộ tham gia mô hình.
Giống và vật tư cấp cho mô hình đều có nguồn gốc rõ ràng, đảm bảo chất lượng, đáp ứng các yêu cầu kỹ thuật của mô hình. Bò giống hỗ trợ là giống bò lai Sind có thể vóc to lớn, đã được kiểm định chất lượng giống, được tiêm phòng và kiểm dịch bởi cơ quan kiểm dịch của Cục Thú y (Bộ NN-PTNT Việt Nam).
Đến nay, đàn bò thích nghi tốt với điều kiện của địa phương sinh trưởng, phát triển tốt, bò đực đã phối giống có chửa được 13 con bò cái trong và ngoài mô hình; có 8/8 bò cái động dục, 6/8 con có chửa, số còn lại đã phối giống đang theo dõi kết quả; Đã có 1 bò mẹ sinh, bê con có khối lượng sơ sinh trên 20kg.
Với 2.000kg hom cỏ giống VA06 được dự án cấp ban đầu, các hộ đã trồng trên diện tích 0,3ha. Đến nay đã cho thu hoạch lứa 2, năng suất 30 tấn/0,3ha, sau khi ổn định sẽ cho năng suất 30 - 35 tấn/năm (tương đương 300 - 350 tấn/ha). Hiện tại đã trồng nhân rộng cho các hộ trong huyện được 4,3ha.
Ngoài xây dựng mô hình trình diễn, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã tổ chức 1 lớp tập huấn TOT nhằm nâng cao năng lực quản lý, phương pháp tổ chức thực hiện hoạt động khuyến nông cho cán bộ khuyến nông, cán bộ chăn nuôi - thú y của Sở Nông Lâm nghiệp Xiêng Khoảng, các huyện trong tỉnh và cán bộ cụm bản, bản, nông dân chủ chốt.
Nội dung tập huấn tập trung vào các chuyên đề chính như kỹ thuật chọn giống bò thông qua ngoại hình; Cách xác định khối lượng cơ thể đại gia súc; Kỹ thuật làm chuồng trại và vệ sinh chuồng trại; Cách xác định thời điểm phối giống thích hợp để cho tỷ lệ thụ thai cao; Kỹ thuật chăm sóc, nuôi dưỡng bò cái chửa, bò cái nuôi con; Một số bệnh thường gặp trong chăn nuôi bò… Kết thúc lớp tập huấn đã được lãnh đạo Sở Nông Lâm nghiệp Xiêng Khoảng và học viên đánh giá cao, thiết thực với người học và nhu cầu thực tiễn sản xuất.
Bên cạnh đó, để giúp các hộ chăn nuôi trong và ngoài mô hình nắm được “Kỹ thuật chăn nuôi bò sinh sản”, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã tổ chức 1 lớp tập huấn cho 30 học viên tham dự, đối tượng là các hộ chăn nuôi bò trong và ngoài mô hình. Lớp tập huấn đã dành nhiều thời gian cho học viên thực hành ngoài hiện trường như kỹ thuật ủ chua cỏ, kỹ thuật phối trộn thức ăn tinh, kỹ thuật ủ phân compost…, giúp học viên củng cố lại kiến thức, có kỹ năng thực tế để có thể về áp dụng ngay. Các học viên cam kết sẽ áp dụng kiến thức đã học để đảm bảo mô hình thành công và có thể nhân rộng trong thời gian tới. Kết thúc lớp tập huấn, học viên đã nắm được các kiến thức, đặc biệt là kỹ năng thực hành để áp dụng vào thực tiễn sản xuất.
Sau 7 tháng triển khai, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã xây dựng thành công mô hình cải tạo đàn bò tại Xiêng Khoảng. Bò giống, cỏ voi AV06 thích nghi tốt với điều kiện tự nhiên ở nơi đây, được cán bộ và bà con nông dân nhiệt tình đón nhận.
Sử dụng bò cái lai Sind để tạo ra con lai có năng suất và chất lượng cao, tiếp tục bình tuyển làm bò cái nền để nâng cao tỷ lệ máu lai của đàn bò địa phương, góp phần tăng thu nhập, cải thiện đời sống người dân địa phương.
Chương trình đã góp phần thay đổi nhận thức và tập quán canh tác tại địa phương, tạo bước khởi đầu thuận lợi để đẩy mạnh công tác khuyến nông, chuyển giao tiến bộ kỹ thuật lĩnh vực chăn nuôi khi Trung tâm Dịch vụ kỹ thuật nông nghiệp tỉnh Xiêng Khoảng đi vào hoạt động.