Ngày 23/5/2016, Chi cục Nuôi
trồng Thủy sản tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu có công văn số 180/NTTS-KT&QLMT về
việc hướng dẫn quản lý môi trường nước trong ao nuôi tôm khi thời tiết
chuyển mùa và mùa mưa.
Hiện nay, trên địa bàn tỉnh Bà Rịa –
Vũng Tàu xuất hiện những cơn mưa đầu mùa bất thường làm môi trường ao nuôi
tôm thay đổi đột ngột. Sau mưa là nắng nóng gay gắt khiến tôm giảm sức đề
kháng, tăng nguy cơ bùng phát bệnh. Để hạn chế những tác động xấu do biến
động thời tiết giai đoạn đầu mùa mưa, bà con nuôi tôm cần áp dụng các biện pháp
sau đây để ổn định môi trường ao nuôi và nâng cao sức đề kháng cho tôm như sau:
1.Quản lý pH:
- pH là yếu tố dễ biến động nhất sau những
cơn mưa lớn. Sự biến động đột ngột của pH có thể làm tôm giảm sức đề kháng. Vì
vậy, bà con nên kiểm tra pH cứ 2 giờ một lần trong lúc trời mưa và ngay
sau khi mưa để điều chỉnh kịp thời. Duy trì pH ở mức thích hợp từ 6 - 8,5 và
dao động giữa sáng và chiều không quá 0,5 đơn vị.
- Nếu pH thấp, bà con sử dụng vôi nông
nghiệp CaCO3 (thường gọi là vôi canxi) liều lượng từ 10 - 20 kg/1.000 m3 nước
ao tùy giá trị pH đo được. Ngoài ra, để hạn chế phèn trên bờ ao và đục nước, bà
con nên sử dụng vôi đá sống CaO rải đều trên bờ. Vôi sẽ giúp trung hòa acid
tránh giảm pH đột ngột và giúp nước ao không bị đục sau khi mưa.
2. Quản lý độ kiềm:
- Mùa mưa là thời điểm độ kiềm trong ao
tụt giảm làm ảnh hưởng đến quá trình lột xác của tôm, làm tôm chậm lớn, giảm tỷ
lệ sống hay thường gặp hiện tượng tôm bị mềm vỏ kéo dài do độ kiềm dưới mức
thích hợp; đặc biệt đối với vùng nuôi có độ mặn thấp hay nuôi tôm trong ruộng
lúa.
- Độ kiềm thích hợp cho tôm từ
60-180mg/l. Nếu độ kiềm thấp có thể sử dụng vôi Dolomite liều lượng 20 -
30 kg/1.000 m3 hoặc sử dụng vôi canxi nếu pH thấp.
3. Quản lý mức nước:
- Đối với những ao có mực nước thấp chất
lượng nước sẽ biến động lớn sau những cơn mưa hoặc khi trời nắng nóng gay gắt.
Vì vậy, cần duy trì mực nước tối thiểu là 1,3 m đối với ao nuôi tôm sú và 1,5 m
đối với ao nuôi tôm thẻ.
Ngoài ra, biện pháp tăng cường quạt nước
trong khi mưa lớn hay khi trời nắng gắt sẽ giúp xáo trộn nước tránh hiện tượng
phân tầng trong ao, từ đó hạn chế những tác động xấu cho tôm nuôi.
4. Kiểm soát tảo:
Sau khi trời mưa liên tục vài ngày, mật
độ tảo thường tăng cao, màu nước thay đổi, pH dao động trong ngày >0,5
cần:
- Thay tối thiểu 30% lượng nước
trong ao;
- Hòa tan 2-3kg đường cát/1000m2 và
tạt đều ao vào lúc 9-10 giờ sáng
- Chạy cánh quạt, sụt khí liên
tục trong vài giờ.
Một trong những biện pháp kiểm
soát hữu hiệu lượng chất thải cũng như mật độ tảo trong ao là giảm khoảng
20 - 30% lượng thức ăn khi trời mưa bởi nhiệt độ thấp tôm sẽ giảm bắt mồi.
Hơn nữa, để tránh thất thoát thức ăn trong những ngày trời âm u thì nên bắt đầu
cho tôm ăn trễ hơn khi mặt trời mọc, lúc đó tảo bắt đầu quang hợp đảm bảo đủ
oxy để tôm bắt mồi và tiêu hóa thức ăn.
Ngoài ra, bà con có thể sử dụng mật đường
riêng lẻ hoặc kết hợp với men vi sinh với liều lượng 2 - 3 kg/100 m3 định kỳ 5
- 7 ngày kết hợp tăng cường chạy quạt cung cấp oxy cũng là giải pháp kích thích
vi khuẩn có lợi trong ao phát triển tăng cường phân giải các chất hữu cơ, hạn
chế tảo phát triển quá mức.
Hạn chế mầm bệnh trong ao bằng cách diệt
khuẩn nước ao đặc biệt trong những trường hợp cần thiết như màu sắc tôm thay đổi
xấu, tôm đóng rong, đóng nhớt, bị phồng đuôi, đứt đuôi, đứt râu. Và đặc biệt
sau đợt mưa nhiều ngày vi khuẩn có hại gây bệnh thường bùng phát theo sự tích tụ
hữu cơ trong ao.
Do đó, sau khi kết thúc đợt mưa chuyển
sang thời tiết nắng cần diệt khuẩn để giảm mật độ vi khuẩn có hại, giảm bớt mầm
bệnh và cấy vi sinh lại sau 2 ngày để tăng cường vi khuẩn có lợi cho ao.
Một số chất diệt khuẩn có thể ảnh hưởng
đến tảo và sức khỏe tôm vì vậy, bà con cần lưu ý chọn loại diệt khuẩn tương đối
an toàn và phải kiểm tra sức khỏe tôm trước khi sử dụng.
5. Quản lý sức khỏe tôm:
- Ngoài việc quan sát phản ứng,
màu sắc, đường ruột, gan tụy và phân tôm hàng ngày thông qua kiểm tra sàn ăn,
bà con cần chài tôm định kỳ 5 - 7 ngày hoặc sau khi ao nuôi có những diễn biến
xấu như chất lượng nước xấu hay mưa kéo dài để kiểm tra sức khỏe tôm nhằm có biện
pháp xử lý kịp thời.
- Bên cạnh đó, cần tăng cường sức đề
kháng cho tôm trong giai đoạn thời tiết bất lợi bằng cách tăng cường (tức là trộn
vào thức ăn với liều lượng cao hơn thông thường) các chất bổ sung như Vitamin
C, khoáng, vi sinh đường ruột, chất bổ gan, chất tăng đề kháng để tăng sức chống
chịu cho tôm nuôi.
Trên đây là một số giải pháp kỹ
thuật nhằm quản lý môi trường ao nuôi trong điều kiện thời tiết chuyển mùa và
mùa mưa./.