Sau 2 năm triển khai đề tài khoa học "Nuôi chim yến trong nhà" và nghiên cứu thực nghiệm tại 9 tỉnh ở miền Nam, đầu năm 2007, Công ty Yến sào Khánh Hoà chính thức chuyển giao công nghệ cho người dân Khánh Hoà (KH) và từng bước nhân rộng mô hình này ở những địa phương có điều kiện thích hợp.

Nuôi yến bằng... máy

Đầu năm 2004, Công ty Yến sào KH đã thành lập Trung tâm Kỹ thuật nuôi chim yến trong nhà (TTKTNCYN), chuyên làm nhiệm vụ quản lý các ngôi nhà yến tại Nha Trang, nghiên cứu phương pháp ấp nở chim non nhân tạo để tăng đàn, sau đó di đàn đến 3 ngôi nhà yến trên địa bàn tỉnh KH; mặt khác, tìm hiểu tình hình thực tế tại tất cả những địa phương có chim yến làm tổ trong nhà, kịp thời tư vấn cho người dân.

Từ cuối năm 2004 đến nay, TTKTNCYN đã liên kết hỗ trợ kỹ thuật, trực tiếp hướng dẫn phương pháp chăm sóc, bảo quản đàn chim yến nhà cho nhiều đơn vị, cá nhân tại các tỉnh Phú Yên, Quảng Ngãi, Tiền Giang, Cà Mau, Bạc Liêu, Kiên Giang, Sóc Trăng, TP Hồ Chí Minh...

Vấn đề cốt lõi để có thể phát triển nghề nuôi chim yến trong nhà là phải làm chủ được công nghệ ấp nở chim yến nhân tạo và quy trình nuôi chim con cho đến lúc trưởng thành, sau đó dẫn dụ chim về làm tổ tại ngôi nhà yến. TTKTNCYN cũng đã dựa vào điều kiện thực tiễn của từng vùng để nghiên cứu kỹ thuật xây dựng ngôi nhà yến điển hình. Điều thú vị là các nhà khoa học ở Công ty Yến sào KH đã chế tạo được máy ấp trứng nhân tạo (mã số TBYS 01) và máy nuôi chim yến trong môi trường nhân tạo (TBYS 02).

Ông Lê Hữu Hoàng - Giám đốc Công ty - cho rằng: "Máy ấp trứng thoả mãn các điều kiện về nhiệt độ, độ ẩm ổn định và có hệ thống đảo trứng tự động, tỉ lệ nở trung bình gần 78%. Máy nuôi chim yến không chỉ góp phần giảm tải khối lượng công việc của con người, mà còn tăng mức độ phát triển đồng đều của chim con. Thành công là chim con sau khi thả ra tự nhiên đã bay về lại ngôi nhà yến"

Chuyển giao công nghệ

8 loại thiết bị phục vụ nghề nuôi chim yến trong nhà cũng đã được Công ty Yến sào KH nghiên cứu, chế tạo và có thể sản xuất hàng loạt, đặc biệt hơn là những vật liệu làm giá tổ chim có hình dạng, kích thước, màu sắc, mùi vị... phù hợp với ngũ giác của loài chim yến vốn dĩ cực kỳ nhạy cảm.

Thông thường, người nuôi chim yến phải biết cách tái tạo lại điều kiện sống trong nhà giống như ở hang yến, trước hết là tạo bóng tối, nhiệt độ, độ ẩm... hợp lý và thực sự an toàn. Bằng cách nào có thể thuyết phục chim yến ở lại một nơi cố định? Cán bộ kỹ thuật của TTKTNCYN KH đã thu thập đầy đủ âm thanh suốt cả vòng đời của chim yến tự nhiên và tạo được một số dung dịch hỗn hợp có mùi vị đặc trưng phù hợp với đặc điểm sinh học cũng như tập quán của chim yến để làm "công cụ" dẫn dụ!

Indonesia hiện có khoảng 10.000 ngôi nhà yến, mỗi năm sản xuất được trên dưới 100 tấn tổ yến. Ngày nay, khách hàng ở Hồng Kông, Trung Quốc có xu hướng thích tổ yến nhà hơn vì chất lượng khá tốt mà giá thành không quá đắt.

Từ xa xưa, Việt Nam đã là đất lành của loài chim yến, chất lượng tổ yến luôn được xếp đầu bảng trong danh sách yến sào thế giới. Nuôi chim yến, nghề mới thực sự hấp dẫn và có nhiều triển vọng; tuy nhiên, các nhà yến học khuyến cáo rằng, quan trọng hơn cả là phát triển bền vững.

Vì vậy, Công ty Yến sào KH phải tham mưu với chính quyền địa phương quy hoạch làng nghề; vừa làm, vừa đánh giá chỉ số hiệu quả để có thể kiểm soát được quần thể đàn chim yến của quốc gia