Hạt cà có vỏ cứng tương đối dày. Vì vậy, để hạt có thể nảy mầm được
tốt trước khi gieo hạt cần ngâm hạt trong nước 23-30 h.
Cà pháo, cà bát gieo trồng từ tháng 10 đến tháng 1 năm sau. Cà tím
quả dài, gieo trồng từ tháng 12 đến tháng 4 năm sau.
Cây cà phát triển tốt trên các loại đất cát pha, đất thịt nhẹ, đất
phù sa, các loại đất dễ thoát nước.
Hạt cà có vỏ cứng tương đối dày. Vì vậy, để hạt có thể nảy mầm được
tốt trước khi gieo hạt cần ngâm hạt trong nước 23-30 h. Vớt ra để cho se hạt rồi
đem gieo. Khi cây con mọc cần phải luôn giữ ẩm, nếu cây con mọc quá dày nên tỉa
bớt, chỉ để lại khoảng cách giữa các cây con là 5-6 cm.
Trước khi nhổ cây con đem trồng không nên tưới nước cho cây 5-7
ngày, chỉ tưới ẩm 4-5 giờ trước lúc nhổ cho cây không bị đứt rễ và chóng bén.
Cà có bộ rễ phát triển, vì vậy đất trồng cà cần được cuốc sâu. Nên
cuốc đất làm hai lần, lần thứ nhất cuốc lật phơi ải để đất tơi xốp, ánh nắng mặt
trời sẽ tiêu diệt phần lớn sâu bệnh trong đất. Mặt khác, đất được phơi ải có những
chuyển hoá sinh học và hoá học trong đất có lợi cho cây trồng. Lần thứ hai cuốc
xong tiến hành làm nhỏ đất, làm phẳng mặt để trồng cây. Trong quá trình trồng
và chăm sóc cần đảm bảo chế độ thoát nước tốt, thường xuyên giữ cho đất trồng
được khô ráo, tránh ngập úng.
Cà sinh trưởng tương đối dài ngày vì vậy cần nhiều phân. Bón lót
nhiều lần cho cây khỏ, ngăn ngừa được rụng hoa, rụng quả. Nhất là những nơi đất
xấu, bón lót làm tăng năng suất rõ rệt. Cần tiến hành bón thúc kịp thời, có thể
chia thành 4 thời kỳ bón thúc cho cà như sau:
- Thời kỳ thứ nhất: bón ngay sau khi trồng cây con một tuần, bón
nước phân hữu cơ pha loãng với nồng độ 20-30%. Cách 5-7 ngày bón một lượt. Sau
khi trồng cây con được 1 tháng, tiến hành bón phân hữu cơ vào gốc kết hợp với
vun gốc cho cây.
- Thời kỳ thứ hai: bón vào lúc cây có nụ đến khi có quả. Đợt này
không nên bón nhiều để hạn chế cây mọc vống, rụng hoa, rụng quả. Nếu đất xấu,
cây phát triển kém, có thể bón 1-2 lần.
- Bón thúc đợt ba vào thời kỳ từ sau khi cây có quả đến lúc thu hoạch.
Thời kỳ này cần bón nhiều phân, cách 4-7 ngày bón một lượt. Tưới nước phân hữu
cơ pha loãng với nông độ 30-50%, thúc cho cây tiếp tục ra hoa kết quả.
- Đợt bốn: bón vào lúc thu hoạch rộ trở đi. Sau mỗi lần thu hoạch
bón một lượt phân để giữ cho cây có hoa liên tục đảm bảo năng suất về cuối.
Từ lúc trồng đến lúc ra hoa cần giữ độ ẩm trong đất. Nếu trời nắng
tưới ngày một lần, trời râm mát 3-4 ngày tưới một lần. Lúc cà có quả non thì tưới
nhiều hơn. Thời kỳ đầu khi cây con mới trồng cần thường xuyên xới đất để đất
không đóng váng, tăng độ ẩm cho đất, giúp cho bộ rễ phát triển và cây lớn
nhanh. Nhất là sau khi trồng cây con 1 tháng thì vun gốc để thúc cho bộ rễ phát
triển, tăng cường sức giữ nước, giữ màu của đất, chống đổ ngã cho câyy.
Cây cà sau khi mọc được 7-9 lá là bắt đầu có quả. Lúc đó những
nhánh dưới chùm hoa thứ nhất cần tỉa bỏ hết đi. Thường những nhánh này phát triển
yếu, hoa quả hình thành chậm. Các cành này thường mọc thẳng đứng làm cho bên
trong tán cây rậm rạp, thiếu ánh sáng, tán cây không thông thoáng, tạo điều kiện
cho sâu bệnh phát triển nhiều. Cần tỉa nhanh kịp thời, chỉ để lại một nhánh gần
chùm quả thứ nhất, các nhánh khác cần được tỉa bỏ. Từ thời kỳ giữa đến cuối thời
gian sinh trưởng của cây cà mọc thêm nhiều lá ở phía dưới làm cho cây không
thông gió và thiếu ánh sáng. Vì vậy, cần tỉa lá kịp thời để thúc mọc thêm nhiều
quả.
Phòng trừ sâu bệnh:
Một số bệnh thường gặp trên cà:
- Bệnh lở cổ rễ: do nấm Rhizônia solani kihn gây ra. Nấm này gây bệnh
cho cây con lúc ươm và cây nhỏ khi mới trồng. Triệu chứng của bệnh là đoạn thân
gần gốc teo thắt lại, có màu đen. Toàn bộ hệ thống mạch dẫn, mô vi sinh, vỏ cây
bị thối và cây bị gãy đổ ngay thân rồi chết. Trên mặt vết bệnh có các sợi nấm
màu nâu sẫm, phân nhánh thẳng góc. Sợi nấm có vách ngăn, có thể tìm thấy các hạch
nhỏ trên đám sợi nấm. Hạch có kích thước nhỏ, màu nâu, hình dáng bất kỳ. Hạch
rơi vào đất và tồn tại trong đất. Từ các hạch này, nấm tồn tại và có khả năng
gây bệnh cho cây qua nhiều năm. Cách phòng trừ: Luân canh cà với các cây trồng
khác. Vệ sinh đất, không để đất ươm cây con quá ẩm. Khi bệnh xuất hiện nhiều,
dùng thuốc Validacin để phun.
- Bệnh chết xanh: Do vi khuẩn Pseudomonas malvacearum gây ra. Vi
khuẩn này làm cho cây hoặc bộ phận cây bị chết nhưng vãn giữ màu xanh.
Vi khuẩn gây bệnh làm huỷ hoại, tắc nghẽn các mạch dẫn trong cây.
Cũng có trường hợp vi khuẩn làm bộ rễ cây bị thối không hút được nước, cây bị
héo và chết. Vì vậy, cần thâm canh, bón phân đầy đủ cho cây. Kịp thời phát hiện
và loại bỏ những cây bị bệnh.
- Bệnh đốm nâu: Do nấm cladosporium fulvum cke gây ra. Vết bệnh xuất
hiện trên lá, ban đầu có màu nâu, cuối cùng chuyển sang màu đen. Bệnh lan dần
ra toàn mặt lá làm cho lá khô và rụng.
Bệnh ban đầu xuất hiện ở các lá thấp, sau lan dần lên các lá trên.
Bệnh phát triển mạnh khi cây ra hoa, hình thành quả và cao nhất lúc quả chín.
Cây bị bệnh này có thể chết.
Bệnh phát triển nhiều trong điều kiện ẩm. Nguồn lây lan bệnh chủ yếu
là tàn dư cây bị bệnh.
Phòng trừ: thu dọn kỹ dư cây sau mỗi vụ thu hoạch. Luân canh cà với
các loại cây khác. Kịp tời tỉa cành, tỉa lá, bấm ngọn. Dùng các loại thuốc
Boocđô, zineb, benlat để phun khi bệnh xuất hiện nhiều.
Thu hoạch và để giống cho vụ sau:
Không nên để cà quá già làm cho quả bị giảm phẩm chất và cây bị kiệt
quệ, ảnh hưởng đến các đợt quả sau. Riêng cà tím nên thu hoạch khi quả từ màu
tím chuyển sang tím nhạt. Cách 2-3 ngày thu một lần.
Khi để hạt giống chọn cây có nhánh to bằng thân chính, cành lá
không rậm quá, trên cành có nhiều quả và quả tốt. Chọn lấy những quả mọc ở tầng
thứ nhất và tầng thứ hai, những quả đã chín sớm nhiều hạt. Những cây lấy giống
chỉ để mỗi cây 1-2 quả. Khi vỏ quả chuyển sang màu vàng, có vết rạn nứt, tai quả
hơi cong lên, thu hoạch lúc này là tốt nhất. Thu về để vài ngày, sau đó bổ quả,
lấy hạt phơi khô trong râm, cất giữ làm giống cho vụ sau.
Cũng có thể để hạt giống theo cách cổ truyền sau đây: để cho quả
cà nhũn ra, bóp hạt vào tro, cho thêm nước trộn thành