Ngày 1/2 vừa qua, Bộ NN&PTNT đã gửi công điện khẩn tới UBND các tỉnh, thành phố; Sở NN&PTNT và Chi cục Thú y, Chi cục Chăn nuôi và Thú y tại các địa phương về việc tập trung triển khai quyết liệt các biện pháp phòng, chống dịch bệnh động vật trước, trong và sau Tết Nguyên đán.
Theo thông tin từ Tổ chức Thú y thế giới (OIE), tính từ năm 2017 đến ngày 31/01/2019, đã có 20 quốc gia báo cáo có bệnh Dịch tả lợn Châu Phi và các nước đã phải tiêu hủy trên 1,08 triệu con; tại Trung Quốc, từ ngày 03/8/2018 đến ngày 01/02/2019, có 104 ổ dịch tả lợn Châu Phi xuất hiện tại 25 tỉnh và đã phải tiêu hủy trên 950 nghìn con lợn.
Tại Việt Nam, từ đầu tháng 01/2019 đến nay, theo báo cáo của các cơ quan chuyên môn địa phương cho thấy các loại dịch bệnh nguy hiểm ở động vật như Cúm gia cầm (CGC), Lở mồm long móng (LMLM)… đã xảy ra ở một số tỉnh, thành phố trên phạm vi cả nước, làm nhiều động vật mắc bệnh, buộc phải tiêu hủy và có chiều hướng lây lan, diễn biến rất phức tạp, nhất là giai đoạn trước, trong và sau Tết Nguyên đán. Nguy cơ các loại dịch bệnh động vật tiếp tục xảy ra trong thời gian tới là rất cao, nhất là trong điều kiện thời tiết thay đổi bất lợi, tạo điều kiện cho các loại mầm bệnh lưu hành lây lan và gây ra dịch bệnh.
Mặt khác, tình hình chăn nuôi nhỏ lẻ còn phổ biến, mật độ chăn nuôi cao, các biện pháp phòng bệnh chưa được thực hiện thường xuyên và liên tục; việc buôn bán, giết mổ, tiêu thụ động vật, sản phẩm động vật gia tăng trong dịp Tết Nguyên đán; lượng khách du lịch từ các nước đến Việt Nam rất lớn, nhất là từ các nước láng giềng đang có nhiều dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm ở động vật; việc buôn bán, vận chuyển bất hợp pháp động vật, sản phẩm động vật từ các nước thông qua đường bộ, đường hàng không và đường biển có nguy cơ làm lây lan các loại dịch bệnh truyền nhiễm nguy hiểm từ nước ngoài vào Việt Nam.
Để có thể chủ động tổ chức kiểm soát tốt các loại dịch bệnh động vật, giảm thiệt hại kinh tế cho người chăn nuôi, ngân sách nhà nước, bảo đảm an toàn dịch bệnh, an toàn thực phẩm, Bộ NN&PTNT đã yêu cầu UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương khẩn trương chỉ đạo các Sở, ngành liên quan phối hợp với UBND cấp huyện, xã tập trung chấn chỉnh công tác phòng, chống dịch bệnh động vật theo đúng quy định.
Các địa phương đang có ổ dịch bệnh động vật cần phải tập trung tối đa các nguồn lực để tổ chức xử lý dứt điểm các ổ dịch, không để phát sinh ổ dịch mới; tổ chức xử lý tiêu hủy động vật mắc bệnh, nghi mắc bệnh, chết; tổng vệ sinh, phun thuốc khử trùng, tiêu độc (bằng vôi bột, hóa chất,...) chuồng nuôi và các khu vực có nguy cơ cao; tiêm phòng bao vây ổ dịch cho toàn bộ đàn vật nuôi của các xã đã, đang có dịch bệnh; quản lý và xử lý nghiêm các trường hợp buôn bán, vận chuyển động vật, sản phẩm động vật ra khỏi vùng có dịch theo đúng quy định; Xem xét thành lập Ban chỉ đạo phòng, chống dịch bệnh động vật, phân công rõ trách nhiệm cụ thể cho từng thành viên, tổ chức chống dịch khẩn cấp theo đúng các quy định của pháp luật thú y; bố trí kinh phí và tổ chức các hoạt động chống dịch trên địa bàn; chỉ đạo cơ quan chuyên môn các cấp chủ động tổ chức giám sát, nắm bắt, báo cáo kịp thời, đầy đủ thông tin về tình hình dịch bệnh động vật theo quy định của pháp luật.
Ngoài ra, các địa phương cần tổ chức thông tin, tuyên truyền liên tục để người chăn nuôi biết và chủ động hợp tác trong phòng, chống dịch bệnh; trong đó cần nói rõ mức độ nguy hiểm của dịch bệnh động vật, các biện pháp xử lý, mức hỗ trợ của nhà nước đối với động vật nghi mắc bệnh, mắc bệnh, chết và buộc phải tiêu hủy để ngăn chặn dịch bệnh lây lan; Thực hiện việc báo cáo đầy đủ, chi tiết và kịp thời về tình hình dịch bệnh và công tác phòng, chống cho các cơ quan liên quan theo đúng quy định hiện hành. Trong trường hợp đàn lợn mắc bệnh, nghi mắc bệnh dịch tả lợn Châu Phi, chết không rõ nguyên nhân cần khẩn trương khoanh vùng ổ dịch; tiêu hủy toàn bộ đàn lợn bệnh; tổ chức tổng vệ sinh, phun thuốc tiêu độc khử trùng; quản lý và xử lý nghiêm các trường hợp buôn bán, vận chuyển lợn và sản phẩm lợn ra khỏi vùng có dịch theo đúng quy định.
Đối với các địa phương chưa có dịch bệnh động vật cần phải chủ động giám sát, phát hiện sớm các trường hợp động vật mắc bệnh; thực hiện lấy mẫu gửi phòng thử nghiệm có thẩm quyền đã được chỉ định để xét nghiệm, xác định chính xác các mầm bệnh để tổ chức phòng, chống có hiệu quả; Rà soát, tổ chức tiêm phòng tại các địa bàn có nguy cơ cao; củng cố hệ thống báo cáo dịch bệnh động vật, nhằm đáp ứng yêu cầu của công tác phòng, chống dịch, bảo đảm chính xác, kịp thời; Tăng cường kiểm tra, đôn đốc, giám sát việc thực hiện công tác phòng, chống dịch bệnh tại tuyến cơ sở; Tăng cường công tác quản lý kiểm dịch, kiểm soát vận chuyển động vật, sản phẩm động vật ra vào địa bàn; xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm theo quy định;
Bên cạnh đó các địa phương cũng cần tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến kiến thức pháp luật và các biện pháp kỹ thuật trong phòng, chống dịch; quyền lợi, trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan trong việc chủ động phòng bệnh cho đàn gia súc, nhằm phát triển chăn nuôi, cung cấp thực phẩm an toàn cho người tiêu dùng, giảm thiểu nguy cơ phát sinh và lây lan dịch bệnh.
Ông Phùng Đức Tiến, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT, cũng đã đưa ra những chỉ đạo dành cho cơ quan chuyên môn các cấp của địa phương để chủ động tổ chức giám sát, nắm bắt, báo cáo kịp thời, đầy đủ thông tin về tình hình dịch bệnh động vật theo quy định của pháp luật; hướng dẫn tổ chức, cá nhân thực hiện việc lấy mẫu, gửi mẫu đến phòng thử nghiệm của cơ quan có thẩm quyền để xét nghiệm theo đúng quy định. Cần nhanh chóng thành lập các Đoàn công tác trực tiếp đến các xã, huyện có dịch bệnh để chỉ đạo, xử lý dứt điểm các ổ dịch; đến các xã, huyện có nguy cơ cao để kiểm tra, hướng dẫn, đôn đốc thực hiện các biện pháp phòng, chống dịch bệnh.