 Kỹ thuật gây trồng
Tạo cây con:
- Thu hái hạt từ những cây 10-15 tuổi, sinh trưởng tốt, thân cành cân đối.
- Hạt sau khi thu hái chế biến cần gieo ngay, tránh làm rụng lớp lông bao quanh hạt. Ngâm hạt vào nước 2 sôi 3 lạnh trong 24 giờ, để ráo và ủ 2-3 ngày, hạt nảy mầm đem gieo vào bầu.
- Bầu làm bằng vỏ Pôlyêtylen cỡ 14x20cm, thủng đáy có đục lỗ xung quanh, ruột bầu gồm 60% đất cát pha + 30% đất sét + 10% phân chuồng hoai tính theo khối lượng.
- ở vùng khô hạn đặt bầu trên luống chìm ở độ sâu khoảng 15cm sao cho bề mặt bầu ngang với bề mặt đất, tưới đủ ẩm cho cây trước và sau khi cấy. Thời gian đầu cần có rơm rạ tủ kín hoặc làm dàn che để che nắng chắn gió cho cây.
- Sau 10-15 ngày cây sống ổn định, dỡ bỏ vật liệu che chắn, tiếp tục tưới nước mỗi ngày 2 lần đảm bảo đủ nước cho cây.
- Tiêu chuẩn cây con đem trồng: 3-4 tháng tuổi, cao 35-45cm, đường kính cổ rễ 3-4mm.
Cách trồng:
- Mật độ tuỳ theo phương thức trồng:
Nông lâm kết hợp với Dứa, Chuối, Điều,… 550cây/ha (3x6m hoặc 3,5x5m).
Thuần loài toàn diện: 1100cây/ha (3x3m).
- Thời vụ trồng vào đầu mùa mưa khi đất đã đủ ẩm.
- Xử lý thực bì cục bộ nơi thưa, theo băng nơi dày.
- Cuốc hố 40x40x40cm.
- Bón lót 3-5 kg phân chuồng hoai/hố, nơi có điều kiện bón 10kg/hố.
- Chăm sóc: Năm đầu sau khi trồng 2-3 tháng vun xới gốc rộng 1m và tủ cỏ rác giữ ẩm cho cây. Năm thứ 2 và 3, mỗi năm chăm sóc 2 lần vào đầu và cuối mùa mưa, phát luỗng cây cỏ xâm lấn và vun xới, tủ gốc như năm thứ 1.
Khai thác, sử dụng
Các mô hình:
Trước đây người dân ở Ninh Thuận vào mùa khô thường vào rừng tự nhiên trích nhựa Trôm bằng phương pháp thủ công. Mỗi ngày công trích được 2-3kg nhựa, bán được 600.000-700.000 đồng để tăng thêm nguồn sống. Gần chục năm lại đây bằng kinh nghiệm bản thân và kiến thức bản địa nhiều gia đình đã gây trồng thành công trong vườn nhà hoặc trên nương rẫy.
Trôm trồng trong vườn nhà, ở đất xám phát triển trên đá Granít và phù sa cổ khu vực Núi Chúa - Ninh Thuận với diện tích 1ha, mật độ 400-833cây/ha xen với Chuối, Dứa, đạt đường kính bình quân 14,8cm, chiều cao 4m ở tuổi 6.
Trôm trồng trong trang trại rừng đất đồi núi trọc, vàng đỏ trên Granít ở Sông Trâu - Ninh Thuận, diện tích 1,5ha, mật độ 400-833cây/ha xen Điều, Chuối, Dứa, 6 tuổi, đạt đường kính bình quân 9,5cm, cao 3,8m.
Trôm trồng thuần loài trên đất trống trọc ở Ninh Phước - Ninh Thuận, đất xám vàng trên đá granít có đá lộ đầu, diện tích 4ha, mật độ 400cây/ha (5x5m), 4 tuổi, đạt bình quân đường kính 5cm, chiều cao 1,65m.
Khai thác:
Cây trồng 4-5 năm cao 5-6m, đường kính 10-12cm bắt đầu khai thác nhựa. Dùng đục tạo lỗ trên thân, cỡ 2x2cm ở độ cao 0,5m trở lên. Các lỗ đục xen kẽ nhau, có chiều sâu qua lớp vỏ vừa chạm phần gỗ. Không khai thác nhựa vào tháng 3-4 khi cây rụng lá. Đó là cách khai thác nhựa truyền thống đang được sử dụng ở Ninh Thuận, gây ảnh hưởng xấu tới sinh trưởng của cây.
Để khắc phục tình trạng đó đã có thử nghiệm thành công bước đầu bằng cách cắt phần ngọn của một số cành to, buộc chặt túi nilông hứng nhựa vào đầu cành mà không phải đục vào thân cây. |