Hiện nay ở một số địa phương bà con nông dân vẫn chưa tìm cho mình đượcmột giống cỏ tốt năng suất phù hợp với môi trường và điều kiện sống xung quanh. Chính vì vậy hôm nay chúng tôi sẽ giới thiệu đến bà con một số giống cỏ chăn nuôi năng suất cao giúp việc chăn nuôi gia súc đạt hiệu quả tốt nhất.

Có thể nói trồng cỏ chăn nuôi gia súc thật là dễ dàng đối với những người có kinh nghiệm gieo trồng lâu năm và hiểu rõ được đặc tính sống của từng loại cỏ khác nhau, nhưng đối với những bà con còn ít kinh nghiệm trong việc phân loại đất trồng cho các giống cỏ chăn nuôi được bày bán tràn lan trên thị trường thị quả là khó khăn. Trồng cỏ chăn nuôi không chỉ giúp cải tạo đất, giữ đất tốt mà còn cung cấp một nguồn thức ăn dồi dào giúp cho việc chăn nuôi đạt hiệu quả kinh tế cao.  Lợi ích của việc trồng cỏ thể hiện rõ ràng nhất qua việc khắc phục tình trạng thiếu thức ăn trong chăn nuôi, đặc biệt là vào thời điểm hạn hán, việc bà con nông dân trồng cỏ cao sản được xem như là một giải pháp hữu hiệu nhất, vừa tạo ra nguồn thức ăn dồi dào cho gia súc, đồng thời cũng giúp bảo vệ môi trường tự nhiên xung quanh, giúp cải thiện tăng độ phì nhiêu màu mỡ cho đất. Nhưng khi bà con trồng cỏ cao sản thì không nên nóng vội trong ngày một ngày hai bởi vì đây chính là hướng đầu tư về lâu về dài giúp bà con tăng nguồn thu nhập cải thiện kinh tế của gia đình mình. Đây chính là những tâm sự, những lời nhận xét của những hộ nông dân chăn nuôi  đã tiến hành trồng cỏ lâu năm.

Một số thông tin mà bà con nông dân cần biết đó chính là để gieo trồng  một ha cỏ, bà con cần phải bỏ tiền túi ra để đầu tư mua từ 6 đến 7 tấn  hom cỏ giống (cỏ voi) với giá thành trên thị trường giao động khoảng 1.000 đồng/1kg cỏ voi. Đây chỉ là mức giá khi bà con muốn trồng cỏ bằng hom, còn với giá thành khi sử dụng hạt giống cỏ để gieo trồng thì số tiền phải bỏ ra khá nhiều nhưng chất lượng của hạt giống cỏ được bán tràn lan trên thị trường thì khó có thể nhận biết được thật giả. Vì vậy bà con cần mua giống ở những cơ sở có uy tín với mức giá dao động từ 300.000 đồng/1kg hạt cỏ sả, cỏ Zuri và các giống cỏ khác… Nhưng chỉ cần đầu tư nguồn giống một lần  và bà con có thể thu hoạch cỏ trong thời gian khoảng 3 đến 4 năm kế tiếp. Để nhân rộng giống cho các loại cỏ khác nhau,  ngoài việc trồng bằng cách tách tép (đối với cỏ sả), trồng bằng thân (đối với cỏ voi) nhưng đối với loại cỏ sả cứ đến mùa khô hàng năm thì loại cỏ này lại trổ hoa và cho ra hạt, do đó bà con có thể thu được nguồn hạt giống vào mùa này để tự tái sản xuất cỏ trong thời gian tiếp theo.

Dưới đây là một số giống cỏ năng suất cao dùng trong chăn nuôi rất tốt để sử dụng trong chăn nuôi gia súc:

Cỏ voi tên khoa học là Penisetum purpuseum

Là giống cỏ thuộc họ hòa thảo sống lưu niên. Thân rễ cứng, hóa gỗ, mang nhiều mầm gỗ khỏe ăn sâu vào trong lòng đất, thân cỏ mọc thẳng đứng giống thân mía, có chiều cao trung bình từ 3 đến 4m, thường mọc thành bụi dài, rỗng ruột, có nhiều đốt. Hiện nay cỏ voi thường được bà con trồng bằng hom, khả năng tăng trưởng của cỏ voi rất nhanh và khỏe. Bà con có thể trồng một lần nhưng sẽ thu hoạch đều trong vòng 4 đến 5 năm mới phải gieo trồng lại. Mỗi năm cỏ voi có thể thu hoạch từ 7 đến 8 lứa, năng suất cỏ tươi đạt từ 120 cho đến 150 tấn/ha/năm. Nếu bà con biết biết cách gieo trồng thâm canh và thu cắt cỏ voi kịp thời đúng thời gian cỏ phát triển tốt nhất thì năng suất có thể tăng gấp đôi so với bình thường đạt ngưỡng 400 tấn/ha/năm như ở các vùng Gia Lâm (Hà Nội), Củ Chi, Hóc Môn (Tp. Hồ Chí Minh).

Cỏ sả tên khoa học là Panicum maximum (cỏ ghine)

Cỏ sả (ghine)

Là giống cỏ được bà con lựa chọn gieo trồng khá nhiều trong những năm trở lại đây, cỏ sả còn có tên gọi khác là cỏ ghine vì giống cỏ này có nguồn gốc xuất xứ từ Ghine được nhập vào nước ta từ khoảng thời gian 50 đến 60 năm nay và đã phát triển mạnh mẽ thành cỏ tự nhiên mọc ở nhiều địa phương trên cả nước. Cỏ sả (ghine) được trồng để làm thức ăn xanh cho trâu, bò, ngựa ở dạng tươi ngoài bãi trồng chăn nuôi hoặc có thể chế biến cỏ theo dạng ủ xanh và phơi khô để dự trữ. Cỏ sả chỉ cần trồng một năm duy nhất  nhưng có thể cho bà con thu hoạch liên tục trong vòng 3 đến 4 năm tiếp theo, mỗi năm cỏ có thể cắt  từ 8 đến 10  lứa.  Nếu bà con chăm sóc cỏ tốt theo đúng quy trình thì cỏ có thể đạt năng suất cao nhất từ 280 cho đến 300 tấn/ha/năm.

Cỏ Stylo tên khoa học là Stylosathes hamata

Đây là một giống cỏ thuộc họ đậu, thân đứng, phân nhiều cành, chiều cao tối đa có thể tới 1m. Cỏ Stylo có bộ rễ phát triển rất mạnh ăn sâu xuống đất hơn 70cm, do đó loại cỏ này được nhiều địa phương sử dụng trồng để chống xói mòn đất, đặc biệt là những vùng đất ven sông hồ hoặc có thể trồng để bảo vệ thân đê đập cực kỳ hiệu quả.

Cỏ Stylo  là loại thức ăn xanh rất tốt cho gia súc gia, gia cầm vì hàm lượng chất dinh dưỡng của cỏ có thành phần chất đạm chiếm tỉ lệ cao. Ngoài ra cỏ Stylo bà con chỉ cần trồng một lần và có thể thu hoạch liên tục trong vòng 4 đến 5 năm tiếp theo, khi bà con chăm sóc thâm canh cỏ tốt thì sản lượng cỏ có thể đạt từ 90 đến 100 tấn/ha/năm.

Cỏ họ đậu tên khoa học là Centro sema và Centro cavalcade

Đây có thể là giống cỏ đặc biệt nhất bởi vì cỏ họ đậu có thể sống ở mọi loại điều kiện khí hậu khác sâu và cho năng suất cao không hề thua kém các giống cỏ khác hiện nay trên thị trường. Đặc tính của cỏ họ đậu thường mọc dày thành từng lớp nên bà con có thể trồng lan rộng thành đồng cỏ chăn thả hoặc cắt làm cỏ khô dự trữ qua mùa đông cho bò sữa rất tốt. Ngoài ra cỏ họ đậu còn có khả năng cố định hàm lượng đạm trong đất rất tốt (120kg nitrogen/ha) nên vừa có giá trị để cải thiện bề mặt đất trồng của bà con vừa được dùng làm thức ăn cho gia súc, đặc biệt là chăn nuôi bò sữa rất tốt.

Bà con có thể trồng xen canh cỏ đậu với các giống cỏ khác. Cỏ họ đậu được gieo trồng chủ yếu bằng hạt với lượng 3kg/ha để làm đồng cỏ chăn thả gia súc hoặc 10kg/ha nếu trồng để cắt cỏ dự trữ làm cỏ khô.

Cỏ Pát tên khoa học là Paspalum Attratum

Hạt cỏ Paspalum atratum chịu ngập úng

Là giống cỏ có thân bụi cao, có thể sinh trưởng và phát triển rất tốt ở những vùng đất nghèo chất dinh dưỡng và đất chua có nồng độ pH < 4. Cỏ Pát thích hợp với môi trường khí hậu ẩm, thích nghi tốt với những địa phương thường xuyên bị ngập lụt.

Cỏ Pát có hàm lượng chất xanh cao nên gia súc đặc biệt là bò  rất thích ăn. Bà con có thể trồng cỏ bằng cách sử dụng thân hom cỏ hoặc gieo trồng bằng hạt với lượng từ 5 đến 6kg/ha. Cỏ được trồng một lần nhưng cho thu hoạch liên tục trong vòng 3 năm mới trồng lại.

Cỏ Signal tên khoa học là Brachiaria dicumben

Cỏ Signal là loại cỏ không kén chọn khí hậu cũng như các loại đất nên có thể gieo trồng ở nhiều địa phương khác nhau ở nước ta. Cỏ Signal có thể sinh trưởng khá tốt ở những vùng có đất có hàm lượng chất dinh dưỡng thấp và vùng đất chua phèn (độ pH < 4) hoặc những nơi có thời gian hạn hán kéo dài nhưng cỏ vẫn có thể giữ được màu xanh tự nhiên. Cỏ Signal có thể sinh trưởng mạnh mẽ cạnh tranh với cỏ dại, chịu được giẫm đạp thường xuyên của gia súc nên thường được sử dụng để trồng làm bãi chăn thả gia súc.

Cỏ Sweet Jumbo và Superdan

Giống cỏ SWEET JUMBO

Đây là hai hạt giống cỏ cho năng suất cao rất tốt trong việc chăn nuôi gia súc được sản xuất từ Australia được bà con nông dân sử dụng để trồng rất nhiều trong những năm trở lại đây. Cả hai giống cỏ đều có độ ngọt cao hơn cả cỏ sả, cỏ voi nên được gia súc rất yêu thích lại dễ để dành trong thời gian dài nên rất thích hợp cho đàn bò vỗ béo và các vùng có thời gian nắng hạn kéo dài trong năm. Đây là giống cỏ lai F1 nên khả năng tăng trưởng rất mạnh mẽ, có thời gian thu hoạch sớm hơn các giống cỏ khác hiện nay. Lần đầu tiên khi gieo trồng thì thời gian thu hoạch chỉ sau 5 tuần gieo, sau đó bà con có thể thu hoạch đều 4 tuần một lần. Cỏ Sweet Jumbo và Superdan đều trổ hoa  khá muộn nên hàm lượng dinh dưỡng của cỏ được dồn hết cho phần lá. Bà con sử dụng hạt gieo trồng thì lượng vừa đủ là 12kg hạt giống cỏ có thể gieo được trên 1 ha đất.

Năng suất đạt khoảng 50 đến 55 tấn/ha cỏ tươi nên rất thích hợp cho việc chăn nuôi gia súc, hàm lượng dinh dưỡng cùng với độ ngọt tự nhiên cao nên việc vỗ béo cho gia súc là rất tốt.  Nếu trường hợp bà con cần sử dụng cỏ để dữ trữ thì cỏ Sweet Jumbo ủ chua rất tốt, còn giống cỏ  Superdan thì có lợi thế hơn hẳn về việc sử dụng để chế biến sấy hoặc phơi khô.

Cả hai giống cỏ này đều có phương pháp gieo trồng như nhau và đều được sử dụng để vỗ béo gia súc đặc biệt là bò, dê, cừu thịt hoặc lấy sữa…

Cách gieo trồng cỏ cũng khá đơn giản nhưng bà con vẫn cần phải chú ý bởi vì cỏ cần phải gieo trồng theo hàng với khoảng cách từ 60 đến 80cm. Khi trồng trên bề mặt đất bà con cần chuẩn bị đất thật tốt bằng cách bón lót 60 đến 80kg urê/ha hoặc 50kg DPA + 50kg urê ngay trước khi gieo trồng hoặc sau mỗi lần cắt cỏ.

Một điều bà con cần lưu ý bởi vì cả hai loại cỏ này đều có bộ rễ phát triển mạnh ăn sâu vào bề mặt đất nên sau mỗi lần cắt và bón phân cho cỏ bà con cần xới xáo đất lên, lấp phân và vun gốc kỹ càng để tạo cho cỏ có bộ rễ mới thật tốt giúp cho cỏ phát triển mạnh. Điều này sẽ giúp cho cỏ đạt năng suất cao hơn cũng như mức độ thu hoạch cỏ tăng lên rất đáng kể.

Thời gian bà con cắt cỏ hoặc thả gia súc vào đồng cỏ  kể từ khi thấy cỏ cao được khoảng 80cm. Nếu như cỏ chưa đạt chiều cao chuẩn cần thiết thì năng suất cũng như hàm lượng dinh dưỡng của cỏ sẽ bị giảm đi rất nhiều. Còn nếu cỏ đã già quá thì hàm lượng dinh dưỡng cũng bị giảm.

Lưu ý: Cả hai giống cỏ này đều thuộc dòng cỏ lai nên chỉ được trồng 1 lần, nếu bà con sử dụng cỏ để trồng đợt 2 thì năng suất cũng như chất lượng của cỏ sẽ không còn đảm bảo. Sau khi cắt được 5 đến 6 đợt, nếu bà con thấy sức tái sinh của cỏ yếu đi rõ rệt (năng suất chỉ đạt dưới 50 tấn/ha) thì phải cày xới lại đất và gieo trồng lại đợt cỏ mới.

Cỏ Vetiver (cỏ hương lài)

Giống cỏ này được trồng với mục đích chính là bảo vệ nguồn tài nguyên đất và tài nguyên nước, là giống cỏ thân thiện với môi trường nhất hiện nay. Mặc dù cỏ Vetiver có hàm lượng chất dinh dưỡng trong lá khá cao thích hợp với việc chăn nuôi gia súc nhưng bộ phận được sử dụng nhiều nhất lại là bộ rễ của nó. Người ta ví bộ rễ của cỏ Vetiver giống như một lớp hàng rào bê tông sinh học thân thiện với môi trường giúp bảo vệ đất rất tốt, chống xói mòn đất cũng như làm giảm tốc độ dòng chảy của nước giúp cho đất không bị cuốn trôi cực kỳ hiệu quả.

Trên thế giới hiện nay cỏ Vetiver được sử dụng với mục đích chính là chống lại sự xói mòn của đất. Nhờ có bộ rễ của cỏ Vetiver đan xen vào nhau dày đặc phát triển rất nhanh, cắm thẳng đứng, cắm sâu vào đất từ 3 đến 4m. Cỏ Vetiver còn có khả năng hấp thụ lại các chất độc hại có trong đất giúp cho đất đai tơi xốp tăng độ phì nhiêu.

Trên đây là một vài thông tin về các giống cỏ hiện nay trên thị trường có năng suất và hàm lượng chất dinh dưỡng cao giúp cho việc chăn nuôi gia súc, gia cầm đạt hiệu quả mà chúng tôi muốn giới thiệu tới bà con nông dân. Mong rằng qua bài viết này bà con nông dân sẽ có thêm nhiều kiến thức bổ ích cũng như có thêm sự lựa chọn cho mình về các hạt giống cỏ năng suất cao hiện nay. Chúc bà con nông dân chăn nuôi đạt hiệu quả!