Sinh ra và lớn lên từ một vùng quê nghèo và nhiều khó khăn - nơi mà trên 80% hộ dân sống bằng nghề nông nghiệp là chủ yếu, chú Lê Ly Ê ở ấp Mỹ Phú 3, xã Mỹ Thạnh Trung, huyện Tam Bình đã vượt khó nhờ mô hình trồng chanh không hạt.
Là một hội viên nông dân với bản chất chịu thương, chịu khó, ham thích học hỏi, chú Lê Ly Ê (sinh năm 1961) hiện đang canh tác 8.000 m2 chanh không hạt 7 năm tuổi. Thời điểm chúng tôi đến thăm, vườn chanh cành lá xum xum xê, cành trĩu quả báo trước một vụ mùa bội thu.
Chú Ly Ê bên vườn chanh không hạt của mình
Trao đổi với chú Ly Ê, được chú cho biết: Chanh không hạt là loại cây rất dễ trồng, có thể thích nghi với điều kiện khí hậu khô hạn hoặc ẩm ướt, kể cả đất phèn, đất nhiễm mặn nhẹ. Từ thực tiễn trong quá trình canh tác, chú chia sẻ một số kinh nghiệm khi trồng, chăm sóc cây chanh không hạt hiệu quả như sau:
Về thiết kế vườn, tùy theo thửa đất của từng vùng mà đào mương lên líp cho phù hợp, không nên đào sâu quá vì vùng này chứa nhiều phèn; xung quanh vườn phải có bờ bao giữ nước.
Thiết kế chân mô 80 cm, cao 60 cm, mặt mô 30 cm. Có thể điều chỉnh độ cao của mô theo từng vùng đất. Khoảng cách mô 4 x 4 (m), hàng cách hàng 4,5 (m), xẻ rãnh để dễ thoát nước.
Đắp mô phơi đất 15 ngày. Xử lý vôi bột hoặc lân trước khi xuống giống. Đào lỗ rộng 20 cm bón phân lân (1 kg), phân chuồng hoai mục hoặc nấm trico để làm phân mòi cho cây. Nếu trồng chanh vào mùa nắng cần tưới nước ngày 1 lần trong vòng 1 tháng đầu.
Sau khi trồng được 2 tháng cần bón thêm phần hữu cơ và tưới phân bón lá loại acid humic theo hướng dẫn nhằm tạo cơi đầu phát triển tốt. Định kỳ hàng tháng dùng phân DAP (ngâm) + Humic tưới 1 lần. Khoảng 8 tháng tuổi cần bón phân hữu cơ vi sinh, kết hợp với phun thuốc trừ sâu rầy khi chanh ra đọt non. Mỗi năm bón từ 3 – 4 lần phân bón, bón vôi diệt khuẩn từ 1 – 2 lần.
Cây chanh từ 5 năm tuổi trở lên thường bị bệnh thối rễ, xì mù, nứt thân, bệnh tuyến trùng. Khi cây bị bệnh xì mủ, nên cạo sạch vết mủ, rồi dùng thuốc Aliette, Ridomin gol quét vào vết bệnh. Có thể dùng thuốc rải vào gốc như: Basudin, Regent, Nokhap, Padan ngừa cho bộ rễ. Cây chanh đang bệnh cần bỏ trái, không được bón phân đạm làm cây bị bệnh nặng thêm.
Cây chanh trồng sau một năm cho thu hoạch từ 2 – 3 kg quả/cây. Đến năm thứ 3 cây đủ lớn thì tiến hành xử lý cho ra quả trái vụ. Cây chanh cho quả trái vụ từ tháng 12 đến tháng 4 âm lịch, nhưng cao điểm từ tháng 2 đến tháng 3 âm lịch và thu hoạch từ tháng 3 đến tháng 4 âm lịch. Cho chanh ra quả trái vụ mang lại thu nhập cao hơn. Mỗi gốc chanh sau 3 năm tuổi cho 100 kg quả. 1.000 m2 trồng khoảng 40 gốc, thu khoảng 4 tấn. Giá chanh bình quân 10.000 đồng/kg, với 8.000 m2 chú Ly Ê thu về 320 triệu đồng.
Đến nay mô hình trồng chanh không hạt của chú Ly Ê đã nhân rộng ở địa phương với 8 hộ trồng trên diện tích 3,35 ha, một số hộ đã bắt đầu có thu nhập. Chú Ly Ê sẵn sàng hỗ trợ về giống và kỹ thuật cho những ai có nhu cầu trồng chanh không hạt để cùng nhau làm giàu trên vùng đất quê hương./.