Giống: Nên liên
hệ các trại chăn nuôi để có nguồn giống khoẻ, đảm bảo chất lượng.
Chuồng trại: Nếu nuôi
trùn với mục đích tăng thành phần dinh dưỡng trong khẩu phần ăn của gia súc,
gia cầm, thủy - hải sản thì chuồng có thể tận dụng chum, chậu, bể nước không
còn sử dụng. Nếu nuôi với quy mô lớn có thể làm chuồng bằng tấm bạt nylon.
Thông thường chuồng xây ngang 1,5m, cao 0,5m, dài 2m trở lên.
Chuồng được che phủ bằng lá dừa là tốt nhất vì vừa tạo được bóng mát, vừa giữ
được độ ẩm. Chuồng trại phải bảo đảm thông thoáng, không khí ra vào lưu thông.
Chất nền: Là yếu tố quan trọng cho trùn trong thời gian đầu sinh sống, là
nơi trú ẩn khi trùn tiếp xúc với môi trường mới và phải đạt các yếu tố sau: tơi
xốp, sạch, giàu dinh dưỡng...
Nhiệt độ: Nhiệt độ
thích hợp nhất cho trùn phát triển là từ 20 - 28 độ C. Bà con ở khu vực phía
Bắc cần chú ý: vào mùa đông nhiệt độ xuống thấp, phải che chắn kỹ, thắp đèn vào
ban đêm để giữ nhiệt độ ở mức thích hợp, tránh trường hợp trùn bị ngủ đông.
Độ ẩm: Nước là
thành phần quan trọng nhất, chiếm khoảng 65 - 80% trọng lượng cơ thể trùn nên
phải thường xuyên tưới nước cho trùn (ít nhất 2 lần /ngày). Nhận biết độ ẩm
thích hợp bằng cách: Lấy tay nắm phần sinh khối trong chuồng sau đó thả ra, nếu
thấy phần sinh khối còn giữ nguyên và tay ta chỉ ướt là đủ, nếu thấy nước chảy
ra hoặc phần sinh khối bị vỡ và rơi xuống là quá ướt hoặc quá khô.
Ánh sáng: Trùn rất
sợ ánh sáng nên phải che chắn chuồng thật kỹ vào ban ngày để tránh tia tử ngoại
lọt vào chuồng.
Không khí: Khí CO2,
H2S, SO3, NH4 là kẻ thù của trùn nên phải đảm bảo thức ăn sạch sẽ, không có các
thành phần hóa học gây bất lợi cho trùn, chuồng trại.
Cho ăn: Sau khi
bỏ giống được 2 ngày, tiến hành cho trùn ăn, lượng thức ăn mỗi lần khoảng 8cm
trên mặt luống. Sau đó, tiếp tục cho trùn ăn khi thấy trên bề mặt luống đã xốp
và không còn thức ăn cũ. Chú ý không nên cho trùn ăn khi lượng thức ăn cũ còn
quá nhiều, vì lượng thức ăn bị tồn đọng làm cho trùn chỉ lo tập trung ăn và
sống phía dưới luống mà không sống trên bề mặt. Điều này khiến cho trùn giảm
khả năng sinh sản.
Sinh sản: Trùn là
loài lưỡng tính, mỗi con đều có cả bộ phận sinh dục đực (tinh hoàn) và bộ phận
sinh dục cái (buồng trứng). Bộ phận sinh dục này nằm ở vị trí đốt thứ 18 đến
22, lệch về phía đầu, đây được gọi là đai sinh dục. ở đốt thứ 6 - 8 có hai lỗ,
đây là nơi có túi nhận tinh.
Tinh trùng của con này sẽ vào túi nhận tinh của con kia và tạm
thời ở đó để chuẩn bị cho sự thụ tinh tiếp theo. Lúc này, đai sinh dục dày lên,
nhận một ít trứng rồi di chuyển lên phần đầu trùn và nhận tinh trùng ở túi đựng
tinh, sau đó thoát ra ngoài và tự thắt chặt hai đầu lại thành kén.
Số lượng kén đẻ ra tuỳ thuộc vào giống và tuổi trưởng thành của
trùn. Sau khi kén đẻ 2 - 4 tuần có thể nở. Trung bình mỗi kén nở ra 6 - 20 trùn
con và chỉ sau 70 ngày, trùn con sẽ thuần thục và trưởng thành.
Trùn sinh sản quanh năm, trung bình một tuần một lần.
Nhân luống: Sau 2
tháng lượng trùn được nhân đôi, có thể tách trùn để nhân luống hoặc cho gia
súc, gia cầm ăn. Trước khi nhân luống 3 ngày phải cho trùn ăn. Lúc này trùn tập
trung trên bề mặt luống, ta lấy phần trên của luống khoảng 20cm bỏ vào luống
mới và tiếp tục cho luống cũ ăn cho đến khi đầy luống.
Thu hoạch: Nhử mồi
là phương pháp thu hoạch hữu hiệu nhất. Sau khi cho trùn ăn được 3 ngày, lấy
khoảng 20cm bề mặt trên luống. Trải tấm nylon ngoài sân trống có ánh nắng càng
tốt. Đổ phần hỗn hợp này lên tấm nylon, sau đó gạt bỏ phần phân trùn bên trên
vì trùn sợ ánh nắng nên trốn xuống phía dưới. Chú ý lấy lớp phân trùn này cho
trở lại luống để tiếp tục nuôi như chất nền.
Trong trường hợp luống đã đầy phân mà không có chuồng mới (chuồng
trống) để nhân giống hoặc vì trời mưa nhiều không thể tách được trùn và phơi
phân, có thể làm như sau: Xúc toàn bộ sinh khối trong chuồng đổ sang một bên,
sau đó dùng phên tre để chắn lại, dùng cọc tre để giữ phên. Bỏ thức ăn mới vào
phần chuồng trống, trùn sẽ nghe được mùi thức ăn mới và chui sang. Khi có điều
kiện thích hợp thì bắt trùn hoặc trời nắng sẽ phơi phân trùn dễ dàng hơn.
Cách sử dụng:
Trùn quế: Sấy khô,
nghiền nát làm thức ăn cho cá cảnh; chế biến thực phẩm cho gia súc, gia cầm
hoặc cho ăn sống.
Phân trùn: Phơi khô
cho vào bao hoặc đem ra sử dụng ngay. Bà con nuôi tôm, cá có thể dùng phân trùn
để xử lý nước cho ao rất hữu hiệu.
Trên thực tế, việc nuôi trùn phụ thuộc nhiều vào yếu tố môi trường
như: thời tiết, độ ẩm và khu vực nuôi.