Dẫn chúng tôi tham quan vườn, ông Cai với tay hái những trái quýt chín vàng trên cây trĩu quả bóc mời khách. Mùi hương của từng chùm quýt đường đang đến mùa kỳ thu hoạch khiến bất kỳ ai cũng muốn thử. Quả đúng như chủ vườn giới thiệu, những trái quýt đường ở đây ngọt lịm, mọng nước và ít hạt. Tuy mới chính thức cho thu hoạch được 2 năm qua nhưng hiện trung bình mỗi cây quýt đường cho gia đình ông Cai khoảng 50 kg quả/năm. Đặc biệt, loại quýt này mỗi năm cho thu hoạch hai lần, vụ chính vào tháng 10, vụ phụ vào tháng 3 nên mang lại hiệu quả cao. Đến mùa thu hoạch, chỉ cần nhấc máy điện thoại lên alo là có thương lái cho xe vào tận vườn thu hoạch.

Vốn là người địa phương, trước đây trên diện tích trồng quýt đường, ông Cai đầu tư trồng mía đường nhưng không hiệu quả, vì là đất đồi nên đá nhiều hơn đất, trồng cây gì cũng khó. Ông Cai nhận định, đây là loại đất chỉ phù hợp cho cam, bưởi, quýt.... nên cất công vào tận tỉnh Đồng Tháp để mua giống quýt đường về trồng thử. Dưới bàn tay lao động cần mẫn của ông Cai cùng với các con, qua 3 năm trồng thấy hiệu quả nên ông đã đầu tư mở rộng diện tích đất để trồng loại trái cây này.

Ông Cai cho biết, đất đai ở thôn Đồng Sim, xã Tây Xuân phù hợp cho cây ăn trái hơn, trong đó có quýt. “Đất ở đây có đá, rất mát, loại đất này nếu trồng cây ăn trái thì sẽ cho quả ngọt, chất lượng hơn hẳn trồng ở trên đất thịt” - ông Cai chia sẻ. Loại quýt đường này trồng 2 năm cho ra trái. Tuy nhiên, sang năm thứ 3, khi cây quýt đã trưởng thành thì mới cho nhiều trái. Ông Cai cho biết, so với trồng các loại hoa màu khác như mía, đậu đỗ các loại, doanh thu từ cây quýt đường cao hơn hẳn. Giá quýt bán tại vườn trung bình khoảng 20.000 đồng/kg. Như vậy, hằng năm mỗi cây quýt đường của gia đình ông Nguyễn Cai cho thu nhập trên dưới 1 triệu đồng.

Vài năm gần đây, do trồng quýt đường thu nhập cao hơn hẳn các loại hoa màu khác nên nhiều gia đình tại thôn Đồng Sim, xã Tây Xuân cũng đã mạnh dạn chuyển đổi nhiều diện tích canh tác sang trồng quýt đường. Ông Đỗ Cao Phi, Chủ tịch Hội Nông dân xã Tây Xuân cho biết, hiện nay thôn Đồng Sim đã có 22 hộ với khoảng 41,5 ha quýt đường, mỗi năm cho thu hoạch hàng trăm tấn quả. Quýt đường ở Đồng Sim được các tiểu thương vào tận vườn thu mua sau đó vận chuyển đi khắp nơi tiêu thụ, trong đó có nhiều tỉnh, thành phía Bắc.

Quýt đường trồng ở Đồng Sim cho năng suất, chất lượng khá cao. Do đó, chính quyền xã Tây Xuân đang rất khuyến khích người dân mạnh dạn chuyển đổi những vùng đất pha đá, không phù hợp với các cây hoa màu khác sang trồng cây ăn trái, trong đó có quýt đường, cam, bưởi da xanh…