Đối với những nội dung thuộc
trách nhiệm chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, khái quát chung, Trưởng Đoàn Thư
ký kỳ họp Nguyễn Hạnh Phúc nhận xét, về cơ bản, các báo cáo của Chính phủ
đã bám sát các nghị quyết của Quốc hội. Tuy nhiên, chỉ một số báo
cáo theo lĩnh vực có nội dung đáp ứng đúng theo yêu cầu đề cương đã
gửi (như các báo cáo thuộc lĩnh vực xây dựng, tài nguyên và môi trường, lao
động, thương binh và xã hội, tư pháp).
Một số báo cáo đã bám sát theo đề cương nhưng còn thiếu
phần báo cáo tổng hợp tình hình trả lời phiếu chất vấn của đại biểu Quốc hội
(như các báo cáo thuộc lĩnh vực kế hoạch và đầu tư, nội vụ, công an, thanh tra,
dân tộc). Một số báo cáo, phần tồn tại, hạn chế, nguyên nhân còn chưa
thật rõ (như các báo cáo thuộc lĩnh vực tài chính, ngân hàng, giao thông vận
tải).
Một số báo cáo còn chưa bám sát đề cương, chủ yếu nêu kết quả
đạt được và biện pháp thực hiện trong thời gian tới, chưa nêu rõ tồn tại, hạn
chế, nguyên nhân và trách nhiệm liên quan (như các báo cáo thuộc lĩnh vực công
thương, nông nghiệp và phát triển nông thôn, giáo dục và đào tạo, y tế, văn
hóa, thể thao và du lịch, thông tin và truyền thông).
Khối các bộ ngành về kinh tế, lĩnh vực kế hoạch – đầu tư được ghi nhận đã tổ chức thực hiện có
hiệu quả cơ cấu đầu tư công; quản lý chặt chẽ các nguồn đầu tư từ ngân sách nhà
nước, vốn trái phiếu Chính phủ, vốn chương trình mục tiêu quốc gia, vốn ODA.
Dù vậy, những hạn chế cũng được chỉ rõ qua thực tiễn giám sát như
chất lượng quy hoạch phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội ở một số bộ, ngành và
địa phương chưa cao; thiếu sự phối hợp, lồng ghép và phù hợp với khả năng kinh
tế và cân đối nguồn lực, còn mang tính khép kín... Tình trạng điều chỉnh tăng
tổng mức đầu tư ở các dự án vẫn diễn ra; tăng quy mô, tăng giá không hợp lý.
Cơ quan thẩm tra báo cáo nhắc đến việc kiểm điểm, xử lý trách
nhiệm trong việc sử dụng vốn trái phiếu Chính phủ giai đoạn 2006 - 2012 đã đề
cập đến trách nhiệm của 6 bộ và 46 địa phương nhưng cần đầy đủ hơn. Mặt khác,
chưa nêu rõ về trách nhiệm cá nhân đối với các sai phạm trong lĩnh vực quản lý,
sử dụng vốn trái phiếu Chính phủ.
Trưởng Đoàn thư ký cũng đề cập kết quả tái cơ cấu nền kinh tế
trong lĩnh vực đầu tư công, doanh nghiệp nhà nước và hệ thống ngân hàng, trong
đó nhấn mạnh, sau hơn 2 năm thực hiện cơ cấu lại các tổ chức tín dụng, việc
triển khai Đề án cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng và Đề án xử lý nợ xấu
đã có kết quả nhất định: số lượng các ngân hàng thương mại yếu kém đã giảm, nợ
xấu được kiềm chế và bước đầu được xử lý, năng lực tài chính được nâng lên;
nguy cơ đổ vỡ, mất khả năng chi trả của các tổ chức tín dụng yếu kém được đẩy
lùi, an toàn hệ thống được cải thiện. Tuy nhiên, báo cáo mới chỉ dừng lại ở
việc đánh giá kết quả thực hiện, chưa chỉ rõ những khó khăn, vướng mắc trong
quá trình thực hiện và đề xuất giải pháp về sắp xếp, tổ chức cơ cấu lại các tổ
chức tín dụng yếu kém…
Những nhận định này được nhắc lại
trong phần đánh giá về lĩnh
vực ngân hàng. Bên cạnh kết quả cơ cấu lại thệ thống ngân hàng
thương mại, bảo đảm hoạt động hiệu quả, an toàn của hệ thống ngân hàng, cơ quan
thẩm tra chỉ rõ, tái cơ cấu các tổ chức tín dụng cũng gặp những khó khăn, hạn
chế. Việc tái cơ cấu các tổ chức tín dụng và xử lý các tổ chức tín dụng yếu kém
vẫn là vấn đề hết sức phức tạp, nhạy cảm, liên quan đến quyền, nghĩa vụ, lợi
ích của nhiều bên và mất nhiều thời gian với nhiều thủ tục, quy định.
Việc giải quyết nợ xấu và sở hữu chéo trong hệ thống ngân hàng,
Đoàn Thư ký kỳ họp thống nhất, sau 3 năm thực hiện (2012-2014), tổng các
khoản nợ xấu được xử lý ước đạt 311,1 nghìn tỷ đồng (tương đương 67%
tổng số nợ xấu ước tính tại thời điểm tháng 9/2012). Chất lượng
tín dụng đang có chiều hướng được cải thiện và được phản ánh chính
xác, minh bạch hơn. Dù vậy, hoạt động sản xuất kinh doanh còn nhiều khó khăn,
thị trường bất động sản chậm hồi phục, các quy định có liên quan của pháp luật
còn nhiều bất cập... gây khó khăn cho quá trình xử lý nợ xấu.
Tình trạng sở hữu chéo, đầu tư chéo, cổ đông/nhóm cổ đông lớn,
thao túng, chi phối trong hệ thống các tổ chức tín dụng từng bước được xử
lý. Tính đến cuối năm 2014 chỉ còn 3 cặp ngân hàng thương mại cổ phần
có sở hữu cổ phần trực tiếp lẫn nhau; sở hữu cổ phần trực tiếp
lẫn nhau giữa ngân hàng và doanh nghiệp chiếm tỷ lệ rất nhỏ với tổng
vốn điều lệ của hệ thống.
Tuy nhiên, ngành ngân hàng vẫn chưa xử lý được dứt điểm pháp nhân
của tổ chức tín dụng yếu kém; thiếu cơ chế, chính sách khuyến khích để hỗ trợ
tổ chức tín dụng yếu kém, chính sách hỗ trợ tài chính, miễn, giảm thuế đối với
các tổ chức tín dụng tham gia sáp nhập, hợp nhất, mua lại tổ chức tín dụng yếu
kém…
Đối với ngành xây dựng, Chính phủ và Bộ Xây dựng đã tập
trung giải quyết tình trạng đóng băng của thị trường bất động sản, giải quyết
vấn đề nhà ở xã hội.
Ngành Xây dựng cũng đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra chất
lượng công trình; tăng cường quản lý chất lượng các công trình trọng điểm, công
trình hồ đập thủy lợi, thủy điện, công trình có quy mô lớn, phức tạp, ảnh hưởng
lớn đến an toàn cộng đồng. Qua đó đã góp phần nâng cao chất lượng công trình,
hạn chế thất thoát, lãng phí trong đầu tư xây dựng, phòng ngừa được nhiều sai
phạm, rủi ro về chất lượng công trình. Tỷ lệ cắt giảm chi phí sau thẩm tra
thiết kế vào khoảng 9,28% trong năm 2013 và khoảng 5,39% trong năm 2014. Tỷ lệ
sự cố chất lượng công trình xây dựng năm 2014 cũng đã giảm so với 2013. Dù vậy,
chất lượng một số công trình xây dựng còn thấp; tình trạng thất thoát, lãng
phí, chậm tiến độ thi công, nợ đọng trong xây dựng cơ bản vẫn còn là vấn đề gây
nhiều bức xúc.
Cơ quan thẩm tra cũng “phê” công tác quản lý, kiểm soát phát triển
đô thị có nơi còn thiếu quyết liệt, việc đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng kỹ
thuật và hạ tầng xã hội tại một số dự án khu đô thị còn chậm và thiếu đồng bộ.
Đối với lĩnh vực giao thông vận tải, một chỉ
tiêu cụ thể là giảm tai nạn giao thông 5-10% được đề cập. Theo đó, từ 2012 đến
nay, các chỉ số về tai nạn đã liên tục giảm theo từng năm, trên cả 3 tiêu chí.
So với 2011 thì đến 2014, số người chết đã giảm 21,45%. Tuy nhiên, mục tiêu
giảm số người chết như vậy vẫn chưa dạt đầy đủ tiêu chí đề ra trong Nghị quyết
21 năm 2011 của Quốc hội. So với yêu cầu giảm 5-10% tai nạn đề ra tại Nghị quyết
87 năm 2014 thì kết quả cũng chưa đạt.
Ngành giao thông được ghi nhận đặc biệt ở việc hoàn thành một số
hạng mục công trình thiết thực trong đời sống kinh tế-xã hội (Quốc lộ 1A; cầu
treo dân sinh; đường tuần tra biên giới; giao thông nông thôn gắn với xây dựng
nông thôn mới...). Các dự án theo hình thức BOT cũng đã được giải trình làm rõ…/