Các vi sinh vật đường ruột của chúng ta - nhiều chủng vi khuẩn, vi rút và các vi sinh vật khác sống trong đường tiêu hoá - đóng các vai trò rất quan trọng đối với sức khoẻ và nguy cơ mắc bệnh của chúng ta theo các cách khác nhau mà chúng ta chỉ mới bắt đầu nhận ra.
Các nhà nghiên cứu của Đại học California San Diego và các cộng sự mới đây đã chứng minh rằng, ở những người đàn ông cao tuổi, cấu tạo của hệ vi sinh vật đường ruột của một người có liên quan đến mức hoạt động của vitamin D, một loại hormone quan trọng đối với sức khỏe của xương và khả năng miễn dịch. Nghiên cứu này, công bố trên tạp chí Nature Communications gần đây, cũng tiết lộ một hiểu biết mới về vitamin D và thông thường nó được đo như thế nào.
Vitamin D có thể có nhiều dạng khác nhau, nhưng các xét nghiệm máu tiêu chuẩn chỉ phát hiện một dạng, một tiền chất bất hoạt có thể được cơ thể lưu trữ lại. Để hấp thụ vitamin D, cơ thể phải chuyển hóa được tiền chất này thành dạng hoạt động.
Deborah Kado, MD, Giám đốc Phòng khám Loãng xương tại UC San Diego Health, tác giả nghiên cứu cho biết: “Chúng tôi rất ngạc nhiên khi phát hiện ra rằng sự đa dạng của hệ vi sinh vật - sự đa dạng của các loại vi khuẩn trong ruột của một người - có liên quan chặt chẽ với với vitamin D hoạt động chứ không phải dạng tiền chất. Nói chung, nếu hệ vi sinh vật đường ruột càng đa dạng sẽ có liên quan đến tình trạng sức khỏe khỏe mạnh hơn”.
Kado cũng dẫn đầu nghiên cứu bắt đầu từ năm 2000 với quy mô lớn và được thực hiện nhiều nơi do Viện Nghiên cứu Quốc gia về Gãy xương ở nam giới (MrOS) tài trợ. Bà cũng hợp tác với giáo sư tiến sỹ Rob Knight, giám đốc Trung tâm Đổi mới hệ vi sinh vật tại UC San Diego, và giáo sư Robert L. Thomas, Khoa nội tiết, Trường Đại học Y California tại San Diego và Serene Lingjing Jiang, tốt nghiệp chương trình thống kê sinh học tại Trường Đại học y tế công cộng và khoa học tuổi thọ con người Herbert Wertheim.
Mặc dù nhiều nghiên cứu đã gợi ý rằng, những người có mức vitamin D thấp có nguy cơ mắc bệnh ung thư, bệnh tim, nhiễm COVID-19 và các bệnh khác nặng hơn. Tuy nhiên ở thử nghiệm lâm sàng ngẫu nhiên lớn nhất cho đến nay, với quy mô hơn 25.000 người trưởng thành, kết luận rằng việc bổ sung vitamin D lại không ảnh hưởng đến kết quả sức khỏe, bao gồm bệnh tim, ung thư hoặc thậm chí sức khỏe xương.
“Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy, các kết quả thu được này ở những nghiên cứu kia có thể là do nhóm nghiên cứu mới chỉ đo dạng tiền chất của vitamin D, chứ không phải là các hormone hoạt động. Các phép đo về sự hình thành và phân hủy vitamin D có thể sẽ là những chỉ số tốt hơn về các vấn đề sức khỏe tiềm ẩn và những ai có thể phản ứng tốt nhất với việc bổ sung vitamin D”, Kado cho biết.
Nhóm nghiên cứu đã phân tích mẫu phân và máu của 567 nam giới tham gia nghiên cứu MrOS gửi đến. Những người này sống ở 6 thành phố trên khắp Hoa Kỳ, tuổi trung bình của họ là 84 tuổi và hầu hết được báo cáo là những người có sức khỏe tốt hoặc xuất sắc. Các nhà nghiên cứu đã sử dụng một kỹ thuật gọi là giải trình tự rRNA 16s để xác định và định lượng các loại vi khuẩn trong mỗi mẫu phân dựa trên các dấu hiệu nhận dạng di truyền duy nhất. Họ đã sử dụng một phương pháp được gọi là LC-MSMS để định lượng các chất chuyển hóa vitamin D (tiền chất, hormone hoạt động và sản phẩm phân hủy) trong huyết thanh của mỗi người tham gia.
Ngoài việc phát hiện ra mối liên hệ giữa vitamin D hoạt động và sự đa dạng tổng thể của hệ vi sinh vật, các nhà nghiên cứu cũng lưu ý đến 12 loại vi khuẩn đặc biệt xuất hiện thường xuyên hơn trong hệ vi sinh vật đường ruột của những nam giới có nhiều vitamin D. Phần lớn trong số 12 loại vi khuẩn này sản xuất butyrate, một loại axit béo có lợi giúp duy trì sức khỏe niêm mạc ruột.
Jiang nói: Các hệ vi sinh vật trong ruột thực sự phức tạp và khác nhau rất nhiều ở mỗi người. Do họ sống ở các vùng khác nhau của Hoa Kỳ, họ đều tiếp xúc với lượng ánh sáng mặt trời khác nhau, một nguồn cung cấp vitamin D. Đúng như dự đoán, những người đàn ông sống ở San Diego, California nhận được nhiều ánh nắng mặt trời nhất, họ cũng có dạng tiền chất của vitamin D cao nhất.
Tuy nhiên, nhóm nghiên cứu bất ngờ không tìm thấy mối tương quan nào giữa nơi họ sống và mức độ hormone vitamin D hoạt động của họ.
“Dương như không quan trọng là bạn nhận được bao nhiêu vitamin D thông qua ánh sáng mặt trời hoặc qua hình thức uống bổ sung, hay cơ thể bạn có thể dự trữ bao nhiêu. Mà ở đây, các thử nghiệm lâm sàng cần đo lường để có được bức tranh chính xác hơn về vai trò của vitamin đối với sức khỏe”, Kado nói. “Trong trường hợp này, không phải là bạn bổ sung bao nhiêu vitamin D mà là cách bạn khuyến khích cơ thể tạo sử dụng nó”.
Kado chỉ ra rằng, nghiên cứu này dựa trên một bản chụp đơn về hệ vi khuẩn và vitamin D được tìm thấy trong máu và phân của những người tham gia, và những yếu tố đó có thể thay đổi theo thời gian tùy thuộc vào môi trường, chế độ ăn uống, thói quen ngủ, hút thuốc và hơn thế nữa của mỗi người. Theo nhóm nghiên cứu, cần có thêm nhiều nghiên cứu để hiểu rõ hơn về bộ phận vi khuẩn đóng vai trò trong quá trình chuyển hóa vitamin D và xác định xem có nên can thiệp ở cấp độ vi sinh vật để tăng cường các phương pháp điều trị hiện tại nhằm cải thiện xương và có thể là các kết quả sức khỏe khác hay không.