Trong số những người đã sản xuất thành công đông trùng hạ thảo có chàng trai trẻ Trương Quang Ninh, 27 tuổi, ở thôn Phong Niên Thượng, xã Tịnh Phong, huyện Sơn Tịnh, tỉnh Quảng Ngãi. Mô hình nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo của Trương Quang Ninh được coi là mô hình đầu tiên ở huyện Sơn Tịnh được nhiều người biết đến và có uy tín trên thị trường.

Là con trai thứ trong gia đình, bố mẹ đều làm nông nghiệp nhưng Trương Quang Ninh, sinh năm 1993, ở thôn Phong Niên Thượng, xã Tịnh Phong, huyện Sơn Tịnh có niềm đam mê nghiên cứu khoa học. Sau khi tốt nghiệp cấp 3, Ninh thi đỗ vào trường Đại học Công nghệ thực phẩm Thành phố Hồ Chí Minh. Mặc dù chưa tốt nghiệp nhưng Ninh đã cùng với một sinh viên trong trường tự mày mò, tìm tòi, nghiên cứu và thành lập công ty riêng với mô hình nuôi cấy nấm đông trùng hạ thảo - loại nấm dược liệu vốn được coi là quý hiếm và khó tính nhất trong các loại nấm.

Thời gian đầu Ninh gặp rất nhiều khó khăn, nhất là tìm kiếm nguồn tài liệu về nuôi cấy đông trùng hạ thảo. Lúc ấy tài liệu tiếng Việt rất hiếm, chủ yếu bằng tiếng Anh nên Ninh đã chịu khó tìm dịch và nghiên cứu lâu dài. Ngoài ra Ninh còn đi tham quan các mô hình sản xuất đông trùng hạ thảo có hiệu quả ở các thành phố lớn như: Hồ Chí Minh, Hà Nội, Đà Lạt...

Nấm đông trùng hạ thảo sinh trưởng và phát triển tốt trong mô hình khép kín. Theo Trương Quang Ninh, để nấm phát triển tốt, đảm bảo chất lượng cần chú ý nguồn nguyên liệu thực hiện nuôi trồng phải sạch, đảm bảo an toàn thực phẩm và không có chất độc hại. Ninh chia sẻ: "Khâu quan trọng nhất là làm giống, nó ảnh hưởng tới 80% sản phẩm. Nếu làm không đạt, nấm sẽ không phát triển được, bị mốc xanh, màng nhầy. Do đó, Công ty phải sử dụng tới tủ cấy vô trùng để nấm không bị nhiễm khuẩn, môi trường nuôi được khử trùng, được kiểm soát qua hệ thống tự động như máy lạnh, hệ thống phun ẩm". Còn nhiệt độ, độ ẩm và ánh sáng là yếu tố quan trọng để đông trùng hạ thảo phát triển tốt, mang lại dược tính cao.

Dẫn chúng tôi đi xem mô hình nuôi nấm đông trùng hạ thảo khép kín, có quy mô nuôi 2.000 lọ/lứa, với đầy đủ cơ sở hạ tầng và trang thiết bị, gồm phòng vô trùng, phòng lạnh, phòng cấy nấm. Ninh cho biết, để hoàn thành lứa nuôi đông trùng hạ thảo cần phải trải qua nhiều công đoạn phức tạp, mà công đoạn nào cũng yêu cầu sự chính xác cao, từ việc sử dụng các nguyên liệu đảm bảo chất lượng đến việc đưa lọ vào hấp vô trùng với nhiệt độ 1.2100C trong khoảng 30 phút. Sau khi để nguội sẽ được cấy truyền giống đông trùng hạ thảo rồi đưa vào ủ trong phòng tối từ 10 đến 15 ngày. Đến khi giống bắt đầu mọc tơ nấm thì đem ra kích sách, nuôi trồng trong phòng kín với nhiệt độ 17-220C, độ ẩm 70-80%, sau 3 tháng sẽ có sản phẩm đông trùng hạ thảo hoàn thiện.

Một lứa nuôi đông trùng hạ thảo có thời gian khoảng 3 tháng. Hiện tại, mỗi lứa nuôi, anh duy trì số lượng khoảng 2.000 lọ, với tỷ lệ thành công đạt 80-90%, mỗi lứa có khoảng 1.500 - 1.800 lọ cho thu hoạch. Sau khi thu hoạch, sấy khô thu khoảng 7- 8 kg. Với giá bán khoảng 40 triệu đồng/kg thì mỗi lứa có tổng doanh thu từ 280- 300 triệu đồng.

Hiện tại, mô hình nấm đông trùng hạ thảo của công ty Ninh vẫn đang trên đà phát triển. Thị trường tiêu thụ nhiều như: Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Lạt, Hà Nội… Công ty cung cấp ra thị trường các loại đông trùng hạ thảo gồm dạng tươi nguyên trong lọ thủy tinh, dạng khô được sấy hút chân không và sản phẩm được chiết xuất thành rượu các loại, mật ong. Trong đó, nấm khô được tiêu thụ quanh năm, rượu chủ yếu được tiêu thụ vào các dịp Lễ, Tết. Một ký nấm vào thời điểm này cũng giảm hơn trước đây nhưng lợi nhuận mỗi năm của công ty cũng từ 200 - 300 triệu đồng.

Để đáp ứng nhu cầu đa dạng của khách hàng và bảo đảm sự phát triển bền vững của mô hình, trong thời gian tới Trương Quang Ninh có ý định mở rộng nhà xưởng, đầu tư thêm các kệ nuôi cấy nấm, tạo thêm các sản phẩm đông trùng hạ thảo, xây dựng thương hiệu và mở rộng thị trường. Với ý chí quyết tâm của tuổi trẻ, lòng đam mê nghiên cứu, mô hình nấm đông trùng hạ thảo của Ninh đã gặt hái được nhiều thành công. Năm 2017, Trương Quang Ninh đã vinh dự nhận được giải thưởng Lương Định Của.